کالاسودا_ بازی های ویدیویی مانند سایر رسانه ها مخاطبان عام و خاص خود را دارد و این مخاطبان تمام رده های سنی را در برمی گیرند، از کودک ۳ ساله گرفته تاآدم ۱۰۰ ساله جزو گروه مخاطبان هستند. از طرفی با توجه به گستره ی عظیم مخاطبان و تنوع زیاد محصولات تولید شده، و از بیم آنکه محصولی با محتوای خشن،جنسی یا نامناسب با گروه سنی ای دست مخاطبان این گروه ها بیافتد، کشورها و نهادهای مختلف اقدام به تعیین ضوابطی برای مشخص کردن و برچسب زدن گروه های هدف هر محصول کردند که در قالب سازمان هایی دولتی و خصوصی نمود پیدا کرده است. معروف ترین سازمانی که مشغول به درجه بدنی سنی بازی های ویدیویی در سطح جهان است ESRB است و در ایران نیز سازمان ESRA که وابسته به بنیاد ملی بازی های رایانه ای است این وظیفه را برعهده دارد.
با هم نگاهی به این سازمانها و معیارهایی که برای تعیین گروه سنی بازی ها استفاده می شوند می اندازیم :
در اروپا و آمریکا، برای هر گونه محتوای رسانه‌ای، درجه بندی سنی در نظر گرفته میشود. در اروپا، آن را به عنوان اطلاعات بازی‌های عرضه شده در اروپا یا PEGI و در آمریکا، آن را با عنوان کمیته درجه بندی نرم‌افزارهای سرگرمی یا ESRB می‌شناسند. پس به این دو سیستم می‌پردازیم.
ابتدا از ESRB شروع می‌کنیم.
سیستم درجه بندی نرم‌افزارهای سرگرمی در آمریکا با ارائه اطلاعات لازم درباره محتوای یک محصول سرگرمی و درجه بندی آن‌ها، به خریداران، مخصوصا والدین درباره یک محصول، آگاهی میدهد. هر درجه بندی، شامل سه بخش است:
– پیشنهاد سن مناسب برای یک بازی
– ارائه توضیحات درباره محتوایی که منجر به درجه بندی می‌شوند.
– جوانب تعاملی محصول از جمله کارها و اماکنی که در بازی وجود دارند، اطلاعاتی که به اشتراک گذشته می‌شوند، خریدهای درون برنامه و دسترسی به شبکه اینترنت نیز ذکر می‌شوند. این گزینه تنها برای محتوای دیجیتال ارائه میشود.
در مجموع، این اطلاعات در قالب یک باکس، مانند مثال بالا، ذکر می‌شوند تا خریدار بداند که بازی خریداری شده چه محتوایی ممکن است داشته باشد.
رده‌های سنی:
کودکان: محتوایی که برای کودکان در نظر گرفته شده است.
همه: محتوایی که برای همه مناسب است. ممکن است شامل فانتزی یا خشونت کارتونی بسیار کم یا استفاده از کلماتی نسبتا نامناسب باشد که خطری برای کودکان ندارند.
همه ۱۰+ : مناسب برای همه اما ترجیحا افراد بالای ده سال. ممکن است خشونت این عناوین کمی بیشتر از درجه بندی قبلی باشد و از کلمات ناشایست و محتوایی حساس و بزرگسالانه در آن استفاده شود.
نوجوانان: مناسبت برای افراد بالای ۱۳ سال.خشونت، محتوای بزرگسالانه و حساس، طنز بزرگسالانه، کمی خون و خونریزی، محتوای جنسی و کلمات ناشایست در این عناوین استفاده شده‌اند.
بزرگسالانه: مناسب برای افراد ۱۷ سال به بالا. شامل خشونت زیاد، خونریزی و قطع عضو، محتوای جنسی و کلمات ناشایست میشود.
فقط بزرگسالان: مناسبت برای افراد قانونا بالغ. این عناوین شامل صحنه‌های طولانی خشونت و رفتار جنسی غیر سالم و ناشایست و کلمات شنیع و یا شرط بندی با پول واقعی میشود.
درجه بندی در دست بررسی: این عناوین هنوز درجه بندی نشده‌اند و تنها برای مصارف تبلیغاتی و بازاریابی روی باکس بازیها استفاده می‌شوند.
توضیح محتوای درجه بندی:
– عبارت Alcohol Reference اشاره به مشاهده تصاویر مشروبات الکلی در یک بازی دارد.
– عبارت Animated Blood اشاره به مشاهده مقادیر خون انیمیشنی و غیر واقعی در یک بازی دارد.
– عبارت Blood نشان میدهد که در بازی خون خواهید دید.
– عبارت Blood and Gore نشان میدهد که در بازی، شاهد خونریزی زیاد و قطع عضو خواهید بود.
– عبارت Cartoon Violence اشاره میکند که بازی دارای شرایط و وضعیت‌ها و شخصیت‌های کارتونی است و خشونت نیز در بازی حضوری غیر جدی دارد.
– عبارت Comic Mischief به دیالوگ‌های طنز در بازی اشاره دارد که ممکن است کمی برای کودکان نامناسبت باشند.
– عبارت Crude Humor به دیالوگ‌های کمدی اشاره دارد که مناسب همگان، بالاخص کودکان نیستند.
– عبارت Drug Reference، نشانه مشاهده مواد مخدر غیر قانونی در بازی است.
– عبارت Fantasy Violence در یک بازی فانتزی به کار برده میشود که در آن، کاراکترها درگیر خشونت می‌شوند، اما این خشونت واقع‌گرا نیست.
– عبارت Intense Violence به صحنه‌های خشنی اشاره میکند که واقعی به نظر می‌رسند. این صحنه‌ها، شامل مقدار زیادی خون، استفاده از اسلحه مشابه دنیای واقعی، انسان‌های مجروح، دچار قطع عضو و صحنه‌های مرگ افراد یا اجساد است.
– عبارت Language به استفاده از مقدار ملایم کلمات ناشایست در یک بازی اشاره دارد.
– عبارت Lyrics اشاره به استفاده از کلمات ناشایست یا در رابطه با روابط جنسی نادرست، استفاده از خشونت، الکل و مواد مخدر در موسیقی بازی دارد.
– عبارت Mature Humor به استفاده از دیالوگ‌هایی اشاره دارد که دارای محتوای نامناسب برای کودکان و نوجوانان است و غالبا، دارای شوخی‌های جنسی هستند.
– عبارت Nudity به مشاهده شدن بدن‌های برهنه کامل در یک بازی اشاره دارد.
– عبارت Partial Nudity به مشاهده تصاویر بدن‌های نیمه پوشیده در یک بازی اشاره دارد.
– عبارت Real Gambling اشاره میکند که یک بازی، دارای شرط بندی واقعی است و گیمر از پول واقعی استفاده میکند.
– عبارت Se.x.ual content به استفادده از محتوایی اشاره میکند که به روابط جنسی سوق دارند یا شامل بدن‌های نیمه برهنه هستند.
– عبارت Se.x.ual Themes به محتوایی اشاره میکند که به صورت مستقیم و بی‌پرده، درباره روابط جنسی و بحث جنسیت هستند.
– عبارت Se.x.ual Violence به استفاده از خشونت به عنوان یک ابزار جنسی تمرکز دارد.
– عبارت Simulated Gambling، به شرط بندی در یک بازی، با ارز درون بازی و بدون دخالت پول واقعی اشاره میکند.
– عبارت Strong Language به استفاده از کلمات رکیک و ناسزا در یک بازی اشاره میکند.
– عبارت Strong Lyrics به استفاده مداوم از کلمات رکیک و یا در رابطه مقدار زیادی مسائل جنسی، خشونت، مصرف الکل و مصرف داروهای مخدر در موسیقی یک بازی اشاره میکند.
– عبارت Suggestive Themes به مسائلی اشاره میکند که یا مناسب نوجوانان نیستند و یا درک آن‌ها، نیازمند دانش و خرد است. مسائل سیاسی، فرهنگی و روان‌شناختی، از جمله این موارد هستند که در دسته Suggestive Themes قرار میگیرند.
– عبارت Tobacco Reference به مشاهده محصولات مرتبط با تنباکو در یک بازی اشاره دارد.
– عبارت Use of Alcohol نشانه به کار بردن مشروبات الکلی توسط کاراکترهای بازی است.
– عبارت Use of Drugs نشانه مصرف مواد دارویی غیر مجاز در یک بازی توسط کاراکترهاست.
– عبارت Violence به مقدار زیاد خشونت در بازی و نبردهای خشن و خونین اشاره دارد.
– عبارت Violent References، نشانه اشاره شدن به رفتار خشن در بازی است.
جوانب تعاملی در یک درجه بندی سنی نیز عبارتند از:
Shares Info: بازی، اطلاعات فردی شخص گیمر، از قبیل شماره تلفن، ایمیل و … را با یک پارتی دیگر به اشتراک می‌گذارد.
Shares Location: بازی موقعیت مکانی فرد را زیر نظر میگیرد.
Users Interact: اشاره به تعامل با محتوایی سانسور نشده دارد که توسط کاربران دیگر ارائه می‌شوند. این محتوا ممکن است شامل اشتراک گذاری فایل‌های رسانه‌ای هم باشد.
Digital Purchases: اشاره به خرید محتوا از درون برنامه دارد.
Unrestricted Internet: برنامه به اینترنت کاربر دسترسی کامل دارد.
اگر در یک درجه بندی، دو عبارت Online Interactions not rated by the ESRB و Online Music Not Rated by the ESRB را مشاهده کردید، پس ممکن است در حالت آنلاین، درون بازی با محتوایی مواجه شوید که توسط ESRB بررسی و رده بندی سنی نشده‌اند.
اکنون به PEGI می‌پردازیم.
این سیستم برای اطلاع رسانی به والدینی ایجاد شد که تصمیم دارند تا برای کودکان خود، بازی‌های ویدیویی بخرند. این سیستم در سال ۲۰۰۳ آغاز به کار کرد و ۳۰ کشور اروپایی از آن استفاده میکنند.
این سیستم از نظر اکثر بازی‌سازان و تمام کمپانی‌های بزرگ عرضه بازی‌های ویدیویی معتبر شناخته شده است و اهمیت بسیار زیادی دارد.
آرم رده‌بندی سنی PEGI در عقب و جلوی باکس بازیها به کار می‌رود و دارای پنج رده ۳، ۷، ۱۲، ۱۶ و ۱۸ است. این رده بندی به خوبی می‌تواند محتوای یک بازی را توضیح داده و به والدین، ابزار لازم را برای مراقبت از کودکان خود در برابر محتوای ناسالم ارائه کند. البته، این رده بندی ارتباطی با درجه سختی یک بازی ندارد.
PEGI 3
محتوای بازی با این درجه سنی، مناسب تمام گروه‌های سنی است. این بازیها ممکن است شامل خشونت کارتونی و طنز، مشابه کارتون تام و جری باشند. کودکان نمونه مشابه کاراکترهای درون بازی را در زندگی واقعیت نخواهند یافت، پس این بازیها، غالبا دارای محتوای فانتزی هستند. بازی، هیچ گونه محتوای صوتی و تصویری که کودکان را می‌ترساند، ندارد و عاری از کلمات ناشایست است.
PEGI 7
در این درجه بندی، ممکن است صحنه‌های خشن و ترسناک ملایمی دیده شود که برای کودکان زیر ۷ سال مناسب نیستند.
PEGI 12
بازی‌های دارای این درجه سنی، دارای خشونت ملایم اعمال شده روی کاراکترهای فانتزی و خشونت غیر واقعی هستند، و در آن‌ها، مکن است مضامین جنسی به شکلی کاملا تلویجی مشاهده شود. در این رده بندی، ممکن است کلمات ناشایستی نیز مجاز اعلام شود.
PEGI 16
در این درجه بندی سنی، بازیها دارای محتوای خشن یا محتوای جنسی هستند، به گونه‌ای که این محتوا، با زندگی واقعی تطابق نسبی دارند. این رده‌بندی، شامل کلمات رکیک نیز میشود و استفاده از مواد مخدر و جرم و جنایت نیز در آن مشاهده میشود.
PEGI 18
این رده بندی، مختص بازی‌های مناسب بزرگسالان است. خشونت در این عناوین بسیار زیاد و شامل خونریزی شدید و قطع عضو میشود و استفاده از آن نیز به شدت به زندگی واقعی شباهت دارد. این درجه بندی سنی بیشتر روی خشونت تمرکز دارد.
البته در پشت هر باکس بازی، با علائمی، توضیحی درباره علت درجه بندی یک بازی نیز ذکر میشود. این توضیحات، در ۸ دسته خشونت، کلمات رکیک، وحشت، مواد مخدر، محتوای جنسی، تبعیض نژادی، شرط بندی و بازی آنلاین طبقه بندی می‌شوند.
بازی شامل کلمات رکیک است.
بازی شامل تبعیض نژادی برخی کاراکترها نسبت به کاراکترهای دیگر است و ممکن است این رفتار را تشویق کند.
بازی به استفاده از مواد مخدر اشاره دارد.
بازی شامل صحنه‌هایی است که برای نوجوانان و کودکان، وحشت آفرین هستند.
بازی به آموزش شرط بندی پرداخته و یا آن را ترویج میدهد.
بازی شامل برهنگی و رفتار و دیالوگ‌های جنسی نامناسب برای کودکان و نوجوانان است.
بازی شامل خشونت و خون ریزی است.
بازی به صورت آنلاین قابل انجام است.
در نهایت به نظام رده بندی اسرا (ESRA) می رسیم.
سازمان رده بندی نرم افزارھای سرگرم کننده (اسرا)،سیستم رده بندی سنی بازی های رایانه ای است که محتوای رده بندی و
سن مناسب را تعیین می نماید. این سازمان در سال ١٣٨۶ توسط بنیاد ملی بازی های رایانه ای که یک نهاد نیمه دولتی است،
تأسیس گردید.
در تعیین رده بندی بازی های رایانه ای، اسرا ۴ ویژگی را در نظر می گیرد:
١ خصوصیات جسمی – حرکتی
٢ خصوصیات ذهنی- روانی
٣ خصوصیات عاطفی
۴ خصوصیات اجتماعی
گروه های سنی عبارتند از:
- خردسالی) بالای ٣ سال)
- کودکی) بالای ٧ سال)
- ابتدای دوران نوجوانی) بالای ١٢ سال)
- نیمه دوم نوجوانی) بالای ١۵ سال)
- بزرگسالان، مجرد) بالای ١٨ سال)
- بزرگسالان، متأھل) بالای ٢۵ سال)
توصیف محتواها
در زیر ٧ محتوا توصیف شده اند:
- خشونت : نمایش خشونت ، یعنی نمایش رفتاری که برای آسیب رساندن به دیگری از کسی سر می زند و دامنه آن از تخریب
اموال و دارایی و آسیب رساندن، نابود کردن، از کار انداختن غیر جاندار و….گسترده است.
- استفاده از تنباکو و مواد مخدر : مشاھده مصرف تنباکو و یا مواد مخدر در بازی ها می تواند تابوی درونی اجتماعی مصرف
نکردن آن ها را برای مخاطب شکننده کند .
- محرک های جنسی : تنوع طلبی جنسی، روابط جنسی خارج از هنجارهای اجتماعی و غیره در بازی ها می تواند منجر به آسیب ھای روحی و جسمی مرتبط با نیاز جنسی مخاطب و موقعیت اجتماعی او گردد .
- ترس : ترس، نوعی احساس درونی مبنی بر عدم امنیت و نیز بی اعتمادی به فضای موجود است. این احساس درونی می تواند
در سنین مختلف منجر به آسیب هایی نظیر استرس ھای مزمن، لکنت زبان در کودکی و بیماری های قلبی تنفسی و همچنین
حس بدبینی و رفتارهای محافظه کارانه در محیط اجتماعی گردد .
- نقض ارزشھای دینی : نقض ارزش های دینی منطبق با اصول اسلامی در نظر گرفته خواھد شد. چهار مؤلفه آن هم عبارت
است از:
١ . نقض اصول اساسی یا باورهای دینی(چگونگی نمایش بهشت و جهنم)
٢ . توهین به اماکن مقدس( توهین به مسجد، کلیسا)
- نقض هنجارهای اجتماعی : استفاده از کلمات رکیک و رفتارهای ناشایستی که منجر به هنجارشکنی اجتماعی می شود، از
آسیب های اجتماعی است که کودکان و نوجوانان با آن آشنا می شوند .
- ناامیدی : معیار ناامیدی در بازی ها مرتبط با احساسی است که بازیکن بر خلاف میل خود مجبور است عملی را انجام داده و یا
انجام ندهد. این اتفاق باعث ایجاد نوعی عذاب وجدان و احساس گناه در او می شود .
حال اگر بازی ساز هستید برای انتشار بازی خود در ایران نیاز به تایید اسرا و رده بندی شدن بازیتان از سوی این سازمان هستید. اما باید چه مراحلی را برای ارائه بازی خود ارائه کنید؟
مراحل رده بندی بازی های PC بدین شرحند:
- درخواست ناشر برای رده بندی بازی
- دریافت سورس بازی توسط ESRA و اطمینان از نام درست ، نوع سورس و تعداد منبع رسانه
- ورود اطلاعات دقیق بازی در سامانه
- ارسال بازی برای تهیه فیلم به کارشناس مربوطه و استخراج داستان بازی توسط روایتگر
- تهیه فیلم کامل از بازی
بازیکن سورس بازی را دریافت و بر روی سیستم نصب میکند و به صورت دقیق و کامل در حین بازی از آن فیلم و عکس تهیه میکند تا تحلیلگران بر اساس آن بتوانند محتوا های آسیب رسان را استخراج کنند - تکمیل پرونده بازی (آپلود تصاویر محتوا ها و امتیاز دهی به مهارتهای انجام بازی و محتوا ها)
بازیکن پس از انجام بازی پرونده ای که در کارتابل او در سامانه قرار گرفته کامل میکند و امتیازات لازم را به بازی بر اساس دیده ها و شنیده ها و تجربیات خود اختصاص میدهد.
- روایت داستان بازی ( روایت داستان و بررسی امتیاز های بازی)
روایتگر داستان کامل بازی را از سایت های معتبر استخراج کرده و همچنین درباره محتویات خاص و حساس در بازی ها تحقیق میکند و گزارش خود را به مدیر ESRA اعلام میکند تا روند رده بندی تسهیل و دقیق شود.
- دریافت فیلمهای بازی ، تحلیل آن واستخراج موارد آسیب رسان
کارشناسان تحلیل بر اساس فیلمها ، عکسها و اطلاعات استخراج شده توسط بازیکن ها بازی را مورد بررسی دقیق قرار میدهند.
- تکمیل پرونده تحلیل و ورود اطلاعات تحلیل شده و رده سنی پیشنهادی در سامانه
کارشناس تحلیل پس از بررسی دقیق فیلمها موارد استخراج شده از موارد آسیب رسان را به همراه رده سنی پیشنهادی درسامانه ثبت میکند.
- بازبینی اطلاعات تحلیل و مشخص شدن رده سنی
مدیر ESRA به همراه مدیر بخش تحلیل، بازیکن و کارشناس تحلیلی که بازی را بررسی کرده اند، اطلاعات استخراج شده را مجددا مشاهده کرده و رده سنی پیشنهادی ESRA را برای آن بازی در نظر میگیرند.
- تشکیل جلسه شورای طبقه بندی بازیها و مشخص شدن رده سنی نهایی
در این جلسه که اعضای آن را مدیران فرهنگی تشکیل میدهند، اطلاعات استخراج شده از بازی مجددا برای اعضا نمایش داده می شود و با تایید نظر اعضا، رده سنی مشخص شده نهایی میشود.
- اعلام رده سنی اصلی بازی و ورود آن در سامانه
و مراحل رده بندی بازی های موبایل نیز بدین شرحند :
- ارسال سورس بازی از طرف درخواست دهنده.
ناشر طی نامه ای به بنیاد ملی بازی های رایانه ای سورس بازی را تحویل داده و درخواست خود را مبنی بر رده بندی سنی بازی مذکور در نامه اعلام میکند.
- نصب و ورود اطلاعات بازی در سامانه.
انجام بازی ، تحلیل آن و تهیه فیلم از بازی و مشخص شدن رده پیشنهادی.
بازیکن/ تحلیلگر بازی را انجام داده و همزمان آن را تحلیل میکند و در پایان رده سنی پیشنهادی خود را به بازی اختصاص می دهد.
- بازبینی فیلم ها و اطلاعات و بررسی رده سنی پیشنهادی.
بازی به همراه عکسها و فیلمهای تهیه شده از آن توسط مدیر ESRA مورد بررسی قرار میگیرد و رده سنی پیشنهادی آن تایید یا ویرایش میشود.
- ارسال به شورای طبقه بندی و مشخص شدن رده سنی نهایی بازی.
در این جلسه موارد آسیب رسان بازی بررسی شده و رده سنی نهایی مشخص میشود.
- اعلام رده سنی اصلی بازی و ورود آن در سامانه.
و در نهایت مراحل رده بندی بازی های آنلاین نیز بدین شرحند :
- درخواست ناشر برای رده بندی بازی
- دریافت آدرس سایت بازی به همراه یک نام کاربری با امکانات پیشرفته و یک نام کاربری با امکانات ابتدایی.
- دریافت سورس بازی توسط ESRA و اطمینان از نام درست ، نوع سورس و تعداد منبع رسانه
- ورود اطلاعات دقیق بازی در سامانه
مدیر دیتا بیس اطلاعات دقیق بازی را استخراج کرده و در سامانه وارد میکند.
- درخواست رده بندی و ارسال بازی برای تهیه فیلم و روایت بازی.(دریافت سورس در صورت نیاز)
برای ادامه فرآیند رده بندی مدیر دیتا بیس درخواست رده بندی را به سیستم داده تا به دو بخش تهیه فیلم و روایت بازی فرستاده شود.
- تهیه فیلم
بازیکن سورس بازی را دریافت و بر روی سیستم نصب میکند و به صورت دقیق و کامل در حین بازی از آن فیلم و عکس تهیه میکند تا تحلیلگران بر اساس آن بتوانند محتوا های آسیب رسان را استخراج کنند.
- تکمیل پرونده بازی (آپلود تصاویر محتوا ها و امتیاز دهی به مهارتهای انجام بازی و محتوا ها)
بازیکن پس از انجام بازی پرونده ای که در کارتابل او در سامانه قرار گرفته کامل میکند و امتیازات لازم را به بازی بر اساس دیده ها و شنیده ها و تجربیات خود اختصاص میدهد.
- روایت داستان بازی ( روایت داستان و بررسی امتیاز های بازی)
روایتگر داستان کامل بازی را از سایت های معتبر استخراج کرده و همچنین درباره محتویات خاص و حساس در بازی ها تحقیق میکند و گزارش خود را به مدیر ESRA اعلام میکند تا روند رده بندی تسهیل و دقیق شود.
- دریافت فیلمهای بازی ، تحلیل آن واستخراج موارد آسیب رسان
کارشناسان تحلیل بر اساس فیلمها ، عکسها و اطلاعات استخراج شده توسط بازیکن ها بازی را مورد بررسی دقیق قرار میدهند و رده سنی پیشنهادی خود را اعلام میکنند.
- تکمیل پرونده تحلیل و ورود اطلاعات تحلیل شده و رده سنی پیشنهادی در سامانه
کارشناس تحلیل پس از بررسی دقیق فیلمها موارد استخراج شده از موارد آسیب رسان را به همراه رده سنی پیشنهادی درسامانه ثبت میکند.
- بازبینی اطلاعات تحلیل و مشخص شدن رده سنی
مدیر ESRA به همراه مدیر بخش تحلیل، بازیکن و کارشناس تحلیلی که بازی را بررسی کرده اند، اطلاعات استخراج شده را مجددا مشاهده کرده و رده سنی پیشنهادی ESRA را برای آن بازی در نظر میگیرند.
- تشکیل جلسه شورا رده بندی سنی بازی های رایانه ای و مشخص شدن رده سنی نهایی
در این جلسه موارد آسیب رسان بازی بررسی شده و رده سنی نهایی مشخص میشود.
- اعلام رده سنی اصلی بازی و ورود آن در سامانه
لینک کوتاه:
