سبک ها و ژانرهای مختلف بازی های ویدیویی؛ از ۰ تا ۱۰۰

کالاسودا_ بازی های ویدیویی نیز مانند دیگر رسانه ها اشکال مختلف و متفاوتی برای ارائه محتوای خود استفاده می کنند که برای بررسی  آنها ابتدا باید دسته بندی شوند. معمولا  چند مشخصه ی اصلی مانند روایت،سبک هنری یا سبک فنی دستمایه ی شاخه بندی بازی ها می شوند و آنهارا در گروه هایی با نام هایی مانند اکشن،ماجراجویی،شبیه سازی،مسابقه ای و … قرار میدهند که هر کدام ویژگی های مخصوص به خود را دارند. در ادامه با هم سبک های مختلف را ببرسی کرده و ویژگی هر کدام و مثال هایی از آنها را می بینیم.

سبک اکشن

سبک اکشن گونه‌ای است که در آن روند بازی بیشتر بر روی حالت‌های فیزیکی شخصیت بازی متمرکز می‌باشد و عمده درگیری‌ها بر پایه‌ی تیر‌اندازی و مشت و لگد طراحی شده است. بازی Space Invaders از نخستسن نمونه‌های ابتدایی سبک های اکشن به شمار می‌رود  که در سال ۱۹۷۸ طراحی شد و انتشار این بازی همزمان با شروع دوران اوج سبک arcade بود. این بازی توانست مورد پسند عامه قرارگیرد و نتیجه‌ی طراحی این بازی این بود که صنعت بازی بتواند سبک اکشن را توسعه بدهد به نحوب که سبک arcade را در آن زمان تحت کنترل خود در آورد.
در کنار بازی Space Invaders دو بازی Asteroids در سال ۱۹۷۹ و Pac-Man در سال ۱۹۸۰ تبدیل به الگوی طراحی سبک اکشن شدند. بازی Space Invaders در اکثر مواقع الگوی سبک Shooter شد و همچنین بازی Donkey Kong که در سال ۱۹۸۱ منتشر شد که قالب سبک platform گردید. این سبک شامل زیر شاخه‌های گوناگونی مانند; fighting، shooter، platform هست که این سبک‌ها ازجمله مهمترین زیر شاخه‌های سبک اکشن است.
در بازی اکشن بازیکن باید مراحل یا گروهی از مراحل را به پایان برساند. و پس از به اتمام رساندن این مراحل باید به یک boss enemy مبارزه کند. این boss enemy از دیگر دشمنان قویتر و سرسختر است.
از دیگر نکاتی که بازیکن می‌تواند در این سبک انجام دهد جمع‌آوری آیتم و برای آفزایش سطح است.
در سبک اکشن حملات دشمنان به آواتار باعث می‌شود تا از میزان سلامت آواتار کاسته شود و وقتی این میزان سلامتی آواتار از حد معینی فراتر برود آواتار میمیرد و یا به اصطلاح بازی Game Over می‌شود.
مبارزات در سبک اکشن بیشتر بر روی مهارت‌های فیزیکی آواتار خلاصه می‌شود. این سبک ها میتوانند با مسابقه دادن و حل کردن پازل ترکیب شوند.
در سبک اکشن بازیکن ممکن است با چالش ها یا تاکتیک‌ها روبرو شود که در این حالت از روند بازی؛ بازیکن باید قدرت تمرکز و سرعت عمل داشته باشد.
ماجراجویی بازیکن در سبک اکشن زمانی که همه مرحله‌ها به پایان برسد تمام می‌شود.اکثر مرحله‌های اصلی بازی گروه بندی شده که هر مرحله شامل تنوع در مبارزات است. در بازی اکشن قدیمی زمانی که بازیکن در انجام مرحله Game Over می‌شود سیستم بازی بازیکن را مجبور می‌کرد تا از اول مرحله بازی را طی کند. ولی امروزه بازی‌ها قابلیت Save Mode وجود دارد که با استفاده از این قابلیت دیگر نیازی نیست بازی از مرحله شروع شود.
مرحله در یک بازی اکشن می‌تواند خطی یا غیر خطی باشد و حتی در بعضی از موارد به صورت میانبر طی گردد. برای چنین حالتی بازیکن باید به جستجوی وسیع‌تر و در بعضی از مواقع باید به مکان‌های پنهان رجوع کند. در بعضی از موارد مرحله به گونه‌ای طراحی می شود که بازیکن را در محدودیت زمانی قرار می دهد. این یعنی این که این محدودیت طوری است که بازیکن باید در این بازه مرحله را به اتمام برساند.
در اکثر بازی‌های اکشن بازیکن یک آواتار را کنترل می‌کند که این آواتار به عنوان شخصیت اصلی کاراکتر‌ها است. در این سبک ها آواتار قابلیت حرکت و مانور را دارد ودر بعضی از بازی‌ها قابلیت جمع آوری اشیا در ان ها دیده می‌شود و این آواتار‌ها در حمله و دفاع محدود هستند.
در خیلی از بازی‌های اکشن می‌توان از حملات قدرتمندی استفاده کرد که این حملات می‌تواند همه‌ی دشمنان در در هنگام مبارزه از بین ببرد.
یکی دیگر از ویژگی‌های آواتار‌ها در این سبک  power-up شدن است و این قابلیت به این معنی است که توانایی‌های بازیکن افزایش پیدا می‌کند.
دشمنان در این سبک ها اصولا از یک الگوی از پیش تعین شده پیروی می‌کنند.
حملات دشمنان می‌تواند به صورت تکی و یا موجی از دشمنان باشد که حالت موجی شکل زمانی اتفاق می‌افتد که بازیکن به آخر مرحله رسیده باشد.
بازیکن پس از فارغ شدن از این حملات باید مقابل یک Boss Fight بایستد که این Boss Fight قدرتمند‌تر و سرسخت‌تر از سایر دشمنان است. در بسیاری از بازی‌های اکشن آواتار میزان سلامتی دارد که این میزان تحت شعاع حملات دشمنان است.

این سبک ها شامل زیر شاخه های متعدی از جمله Beat’em up ، Fighting ،Platform ،Shooter ، Role-Playing، Adventure  است.

سبک ماجرایی

بازی ماجراجویی سبکی از بازی‌های ویدیویی و کامپیوتری در زیر شاخه‌‌ی اکشن است که قهرمان بازی، درگیر ماجرایی طولانی می‌گردد.
در طی بازی ماجراجویی و با توجه به ذات و سبک این گونه، فرد ممکن است با پیچیدگی‌های خاصی در فرآیند عبور از هر مرحله روبرو شود. از این رو برای موفقیت در بازی ماجراجویی تمرکز و پشتکار را اصلی‌ترین امتیاز‌های یک بازیکن عنوان کرده‌اند.
برای مثال در صحنه‌های اکشن و تعقیب و گریز و همچنین در مراحلی که وی نیاز به حل معما وپازل‌های ماجرا دارد، ممکن است در مواردی با مخفی‌کاری روبرو و درگیر چالش‌های آن شود. هوش و تمرکز می‌تواند فرآیند طی یک مسیر سخت و دشوار را برای فرد در این مراحل “مخفی کاری” تضمین کند.
از دیگر ویژگی‌های بارز این سبک، طولانی بودن مراحل آن است. مسیر سخت و طولانی اکشن ماجراجویی عمدتا ایجاب می‌کند که برای بسیاری ازبازی‌های این گونه‌ی پرطرفدار و جذاب، چندین دنباله نیز ساخته شود.

از معروفترین نمونه های سبک ماجراجویی که چاشنی اکشن هم دارند می توان به عناوین زیر اشاره کرد :

سری اساسین کرید(Assassin Creed)
سری تومب رایدر(Tomb Rider)
سری آنچارتد(Uncharted)

لازم به ذکر است که سبک اکشن ماجراجویی دو زیر شاخه مهم به نام‌های سبک “مخفی کاری” و سبک “ترس و بقا” دارد:

سبک مخفی‌کاری

در این گونه در فضایی خاص، فرد باید بدون جلب توجه مراحل بازی را پشت سر بگذارد. ولی این مهم به این معنی نیست که اگر کسی از حضور شما با خبر گردد بازی تمام می‌شود.
برای نخستین بار بازی “ولفنشتاین”(Wolfenstein) در اوایل دهه ۹۰ این سبک ها را به وجود آورد اما در ادامه نتوانست محبوبیت زیادی به دست بیاورد و از گردونه خارج شد. مدتی بعد سری بازی‌های “متال گیر سالید”(Metal Gear Solid) در سال ۱۹۹۶ برای کنسول ساخته شد و موفقیت بی‌نظیری کسب کرد.

از پرچم داران این سبک ها می‌توان به بازی‌های زیر اشاره کرد:
سری اسپلینتر سل(Splinter Cell)
سری متال گیر(Metal Gear)
سری هیتمن(Hitman)

سبک ترس و بقا:

در این سبک برخلاف دیگر گونه‌ها، محیط ماجرا دارای عناصرترسناک ورعب آور است.
در این گونه از بازی به دلیل کمبود مهمات و سلاح‌های قدرتمند؛ درگیری با دشمنان به شدت حالت قهرمان گونه‌ای دارد و بازیکن این درگیری را به شدت احساس می‌کند وباید با دقت و تمرکز در لحظه، مراحل را پشت سر بگذارد.
دراین سبک ها فرد باید به جمع‌آوری آیتم‌ها و مهمات بپردازد تا در ادامه بازی به مشکل برنخورد. توصیه مهم به بازیکنان تازه کار این است که در حین بازی بهتر است که دچار درگیری نشوید.
پیشینه‌ی این سبک سال ۱۹۹۶ و عنوان اول از سری Resident Evil بر می‌گردد. که به نوعی این سبک را برای اولین بار ارائه داد.

سبک نقش آفرینی

گونه پرطرفدار ” نقش آفرینی” سبکی از گیم‌های ویدیویی است که ریشه در بازی‌های تخته‌ای دارد و بازیگر در آن باید هدایت یک شخصیت خیالی را برعهده بگیرد.
بازی نقش آفرینی Role-playing game یا به صورت مخفف و مشهور RPG از سبک‌های پرطرفدار بازی‌های رایانه‌ای است. این سبک ریشه در بازی‌های تخته‌ای داشته و همچنین از برخی از نوشتارهای  قدیمی و افسانه‌ای و اسطوره‌ای مانند اژدها و سیاه چال برگرفته شده است.
در سبک ماجراجویی نیز تا حدودی می‌توان چنین ساز و کاری را دنبال کرد. برای اینکه از همین ابتدا با سبک نقش آفرینی آشنا شوید، مناسب است اشاره شود که بازی‌های “هری پاتر” عمدتا در این ژانر از بازی های ویدیویی- کامپیوتری قرار می‌گیرند. در سال‌های اخیر با پیشرفت کنسول‌های بازی و سخت افزارها رایانه‌ای سبک نقش آفرینی پیشرفت چشمگیری یافت. در واقع ساختار این سبک به گونه‌ای  است که نیاز به موتور‌های بازی خاصی دارد که می‌توان به هاوک و اسبید تیری و ان ویدیا اشاره کرد. از کمپانی‌های سازنده و مطرح این سبک؛ بلیزارد اینترتیمنت (Blizzard Entertainment) و بتسدا(Bethesda) جلوه‌گری بیشتری از سایر رقبا نشان داده‌اند.
از جمله بازی‌های معروف، شناخته شده و پرطرفدار این سبک بازی‌هایی مانند اسکای ریم(Sky Rim)؛ دیابلو یا “شیطان” (Diablo)؛ وارکرفت یا “هنر جنگ و نبرد” (Warcraft)؛ دراگون ایج یا “عصر اژدها” (Dragon Age) تاکنون از مطرح ترین‌های این ژانر بوده‌اند.
در این سبک اغلب داستان در دنیایی خیالی و فانتزی رخ می‌دهد که می‌توان؛ در این دنیای خیالی عناصر و موجودات فانتزی و یا اسطوره ای را ملاقات کرد.
این را هم بدانیم که بیشتر بازی‌های نقش افرینی در دنیای باز رخ می‌دهد که حتی میتوان سبک جهان باز را مکمل این سبک دانست. در سبک نقش آفرینی یک  داستان طولانی به عنوان یک داستان اصلی در کنار چندین داستان‌ فرعی پر اهمیت قرار می‌گیرد. از این جهات این سبک می تواند دارای مشابهت با سبک ماجراجویی باشد.
اما سبک نقش آفرینی به مانند هر ژانر دیگری ویژگی‌های منحصر بفرد خود را نیز دارد. ضمن اینکه می تواند در برخی موارد با ژانرهای دیگر تشابه داشته باشد. برخی از خصوصیات سبک نقش آفرینی از اینقرارند:

1. در این سبک اغلب از سلاح‌های سرد و با ترکیب عناصر جادویی استفاده می‌شود.
2. از ویژگی‌های بارز این سبک نقل قول‌های صورت گرفته میان شخصیت‌هاست.
3. صدا گذاری در این سبک بسیار مورد توجه زیاد است
4. به احتمال قریب به یقین این سبک بدون موسیقی‌های حماسی واقعا چیزی کم دارد! برای مثال “اسکای ریم” را به یاد بیاورید.
5. در این سبک موفقیت و شکست در ماموریت‌ها با قوانین سیستم مرتبط است. ضمن این‌که در بازی نقش آفرینی بازیگران ازادی عمل کامل را دارند.

روش بازی در این سبک به گونه‌ای است که در ابتدای بازی نوع قالب (یا کلاس)؛ شخصیت بازی را انتخاب می کنید. قالب شخص (یا کلاس‌ها) میتوانند  به صورت جنگجو، جاسوس،دزد،جادوگر و …. باشد. بعد از انتخاب شخصیت می‌توان به ساخت چهره‌ی وی پرداخت. بازی وقتی در داستان اصلی قرار میگیرد میتوان با انجام دادن ماموریت های فرعی شخصیت بازی را قوی کرده و به راحتی ماموریت های اصلی را شت سر گذاشت. در این ژانر باقوی‌تر شدن شخصیت بازی؛ استفاده از سلاح‌ها و پیشرفته کردن آن‌ها آسان‌تر میشود و از طرفی آسیب‌پذیری شخصیت بازی؛ کمتر و در نتیجه قدرت تخریب بالا می‌رود.
نکته مهم دیگر اینکه، شخصیت بازی در سبک نقش آفرینی قابل کنترل است یعنی با توجه به تصمیماتی که شخص می‌گیرد میتوان به او صفات شخصیتی داد و نوع و روش تمام کردن ماموریت  در کنترل بازیگر است چو ن داستان و قوانین بازی‌های نقش افرینی غیر خطی است.

در انتها باید اشاره کرد که این سبک دو زیر شاخه دارد که به اکشن نقش آفرینی و اکشن نقش آفرینی آنلاین موسوم هستند.

سبک جهان باز

سبک جهان‌باز گونه‌ای است که در آن بازیکن توانایی “گشت و گذار” در دنیای مجازی را دارد. این سبک طوری طراحی شده که بازیکن می‌تواند آزادانه حرکت کند و ماموریت‌های اصلی بازی در اختیار و تحت کنترل اوست.
با گذشت زمان و پیشرفت علم و فناوری گونه‌ی جهان‌باز (یا دنیای آزاد) امروزه از سبک‌های اصلی بازی‌های  کامپیوتری است. به نحوی که در حال حاضر مکمل بسیاری از سبک‌های بازی سازی به شمار می‌آید که RPGو HACK AND SLASH از آن جمله‌اند. با اینهمه باید درنظر داشت؛ گونه جهان‌باز اگرچه از از سبک‌های بسیار سخت برای ساخت و طراحی به شمار می‌آید اما از سویی دیگر آیتم‌هایی بسیار زیبا و جذاب برای بازی کردن را داراست.
به مانند دیگر سبک‌های بازی‌های ویدیویی؛ این سبک از تاریخچه‌ی خاص خود برخوردار است . در سال ۱۹۸۴ بازی‌های شبیه‌ساز فضایی؛ مفهوم سبک جهان باز را دارا بودند. بازی‌های دیگری نیز قابلیت جستجو در  دنیای باز را داشتند که N.Y.C THE BIG APPLE از آن جمله‌اند. در سال ۱۹۸۶ بازی توربوی روح TURBO ESPRITمنتشر شد که این بازی بصورت ۳D بود و استقلال بیشتری نسبت به سایر بازی‌های قبل خود داشت. در ادامه و در همین سال در ژاپن یکی از بهترین بازی‌ها در زمینه‌ی “جهان باز” راهی بازار شد به نام:‌LEGEND OF ZELDAاین بازی به صورت “گیم پلی غیر خطی” طراحی شده بود که این بازی بعد‌ها به بدنه‌ی اصلی بسیاری از بازی‌ها تبدیل گشت. ۲سال پس از این؛ عنوان WASTELAND در سال ۱۹۸۸ عرضه شد. این بازی دنیای بسیار بزرگی برای گشت گذار داشت ضمن اینکه نیز به صورت گیم پلی غیر خطی طراحی گردیده و بازیکن توانایی اکتشاف را نیز دارا بود.

ویژگی‌های سبک جهان باز

1. این سبک به صورت گیم پلی غیر خطی طراحی شده یعنی بازیکن اختیار این را دارد که به چه صورت ماموریت‌های بازی را به اتمام برساند.
2. . بازیکن راه‌های زیادی را برای رسیدن به هدف دارد.
3. عمده‌ی بازی‌های “جهان باز” طراحی محیط بازی خود را از شهرهای امروزی تاثیر گرفته‌اند.
4. واقعیت پذیر بودن هرچه تمام‌تر محیط بازی از ویژگی‌های این سبک است.
5. صدا‌گذاری روی افراد و اشیا غیر مر تبط با بازی (مردم-ماشین- حیوانات-…) تاثیر بسزایی در این سبک دارد.
6. در بازی‌های جهان باز اشاراتی به فرهنگ و آداب و رسوم در محله یا شهر دیده می‌شود.
7. اغلب بازی‌های این سبک طولانی هستند ولی طولانی بودن باعث دلزدگی نمی‌شود.
8. می‌توان مهمترین ویژگی این سبک را بالا بودن پردازنده یا هوش مصنوعی عنوان کرد.
9. وجود مکان‌های تفریحی سرگرمی و … از ویژگی‌های منحصر به فرد این سبک است.
10. پر پیچ خم بودن داستان و داشتن هیجان از عوامل تاثیر گذار این گونه برشمرده می‌شود.

گیم پلی در سبک جهان باز
روند بازی در این سبک از ترکیب عناصری مانند تیر اندازی سوم شخص و رانندگی پدید می‌آید. اکثر بازی‌های جهان بازبه صورت سوم شخص هستند و بهره بردن از ویژگی های سبک سوم شخص یک امر طبیعی است. وجود کد تقلب در بازی موجب آسودگی برای بازیکن می‌شود و این کد‌های تقلب باعث افزایش پول سلاح و … می‌گردد.

سبک ورزشی

گونه جذاب ورزشی در بازهای ویدیویی، چنانچه از نامش بر می‌آید؛ فعالیت‌های ورزشی را شبیه سازی می‌کند.و طبیعتا این سبک بدلیل وجود ورزش‌های رسمی و غیررسمی فراوان می‌تواند فراگیری و تنوع بیشماری برای بازسازی داشته باشد. با اینهمه بازی‌های گروهی عمدتا بیشتر تولید شده و طرفداران گسترده‌تری دارند.
بازی ورزشی تابع قواعد استاندارد و رایج بازی واقعی است و معمولاً در زمان واقعی و در شرایط محدودی انجام می‌شود. یکی از ویژگی‌های اصلی برای موفقیت در بازی‌های این سبک بهره‌گیری از ۲ عنصر یا ویژگی هوش و مهارت است. این سبک به نیروی فکری زیادی احتیاج دارد و معمولاً با اهداف انتزاعی در ذهن، همانند به دست آوردن امتیاز همراه است ضمن اینکه شامل چالش‌های فیزیکی و تاکتیکی و آزمون‌های دقت و صحت بازیکن نیز هست. از دیگر شاخصه‌های اصلی سبک ورزشی جنبه رقابتی آن در حین بازی است. چرا که  بیشتر بازی‌های ورزشی به صورت چندنفره انجام می‌شوند و در آن‌ها سعی شده طرحی مشخص از ویژگی‌ها و مشخصات ورزشکار مورد نظر با آن ورزش، شامل سرعت، قدرت، شتاب، دقت و قابلیت‌های دیگر در بازی گنجانده شوند.
تاریخچه‌ی بازی‌های ورزشی به سال ۱۹۵۸ بازمیگردد که “ویلیام هگنباتوم” اولین بازی ورزشی را طراحی کرد که این بازی به اسم تنیس برای دو شناخته می‌شد و بر روی یک نوسان‌نما برای سرگرم کردن بازیکن‌ها طراحی شده بود. در ابتدای سال ۱۹۸۱ کمپانی تایتو بازی در ارتفاع بالا “Alpine Sky” تولید کرد. طولی نکشید که بعد از این بازی، بازی‌های ورزشی مخاطره آمیزی براساس بازی‌ها و ورزش‌های زمستانی طراحی شدند و این بازی‌ها در حالت‌های مختلفی مانند اسکی روی یخ ؛ پرش با اسکی و … به وجود آمدند. در همین سال اولین بازی فوتبال توسط ZX Spectrum راهی بازار شد این در حالی بود که کمپانی konami امروزه یکی از مهمترین کمپانی‌هادر تولید بازی فوتبال است؛ در آن موقع اولین بازی المپیکی را روانه بازار نمود. در اواخر ۱۹۸۱ برای اولین بار کمپانی EA نخستین بازی ورزشی خودش را به اسم Dr. J and Larry Bird Go One on One منتشر کرد. این بازی نخستین تولید با مجوز رسمی کپی رایت بود. چرا که این بازی مجوز استفاده از طراحی بازی شبیه به  ورزشکاران معروف را در اختیار گرفته بود. در سال ۱۹۹۰ کمپانی Taito بازی Football Champ را منتشر کرد که این بازی قابلیت بازی چند نفره را داشت  که البته به صورت دو به دو بود و از دیگر توانایی های آن قابلیت اجرا کردن برخی از تاکنیک‌ها و حرکات انفرادی قابل ذکر است.
در تاریخ بازی‌های ویدیویی کامپیوتری یکی از عواملی که باعث توسعه‌ی بازی‌های ورزشی شد؛ تولید کنسول‌هایی با قابلیت تشخیص حرکت بود. کمپانی سگا” برای اولین بار کنسولی به اسم Sega Activator را تولید کرد که این کنسول با توجه به حرکت بدن بازیکن ،آواتار درون بازی حرکت می‌کند و کار تشخیص این حرکت توسط یک هارب نوری انجام می‌شود. در سال ۲۰۰۶ کنسول Wii Remote تولید شد که مهمترین قابلیت این کنسول توانایی شناسایی حرکت بود. این کنسول اولین بار در توکیو گیم شو و در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۵ معرفی شد و از طریق بلوتوث کار میکند.  از دیگر کنسول‌های که قابلیت تشخیص حرکت را داشتند پلی استیشن موو PlayStation Move بود که در سال ۲۰۰۹ توسط کمپانی سونی تولید شد. در سال ۲۰۱۰ کمپانی مایکروسافت کنسول کینکت برای ایکس باکس ۳۶۰  (Kinect for Xbox 360) را ارائه نمود که مزیت فوق‌العاده ای داشت چنانکه می‌توان  از این کنسول بدون استفاده از هیچ کنترل کننده‌ای میتوان استفاده کرد. مرجع این وسیله بر پایه یک دوربین با دو عدد لنز و یک درگاه مادون قرمز است که درگاه مادون قرمز و یکی از دوربینها برای تشخیص عمق تصاویر است و دوربین دیگر هم که یک دوربین رنگی (RGB) است برای تشخیص تصاویر می باشد. این دوربین به کاربران ایکس باکس ۳۶۰ اجازه می‌دهد تا بدون لمس کردن هیچ کنترلگری بتوانند تمامی اجزای موجود بر صفحه را به کنترل خود در بیاورند.

طراحی بازی‌های ورزشی

1. روندبازی در سبک ورزشی شامل رقابت‌های فیزیکی و تیمی است.
2. در بیشتر بازی‌های ورزشی تلاش بر این است که ویژگی‌های بازی مورد نظر ورزشی را مطابق با همان بازی در حالت واقعی طراحی شود.
3. بازی‌های ورزشی در ورزشگاه های مربوط گونه‌ی ورزش خود انجام می‌شود.
4. وجود صداهای گزارشگران معروف بروی این گونه از بازی‌های ویدیویی از دیگر ویژگی‌های این گونه است.
5. مقیاس گرافیکی بالا و طبیعی بودن آن از دیگر روش‌های طراحی این سبک است.

سبک چندنفره آنلاین

سبک چند نفره آنلاین یا Multiplayer Video Game نوعی از بازی‌های ویدیویی است که بازیکنان با وصل شدن به اینترنت و سرور بازی مورد نظر می‌توانند با دیگر بازیکنان در سراسر جهان بازی کنند.
بازی آنلاین با بازی چند نفره در خط گسترده(MMOG) تفاوت دارد به این معنا که بازیکنان در دنیای مجازی دنیایی برای خود خلق نمی‌کنند و این به این معنی است که در فضای مجازی به بازی می‌پردازند. سرور‌های متعددی از بازی‌های آنلاین در سراسر جهان وجود دارد که بازیکنان می‌توانند به آن وصل شوند. پهنای باند بزرگ و تنوع در سرور بازی این امکان را فراهم می‌کند تعداد زیادی بازیکن باهم بازی کنند.
این سبک از بازی مشکلاتی را به همراه  دارد اگر در کشوری سرعت پایین باشد باعث می‌شود به سرور بازی مورد نظر متصل نشود.

سبک مرورگر

بازی‌های مرورگر Browser Game همانگونه که از نام و عنوان‌شان بر می‌آید نوعی از بازی‌های کامپیوتری هستند که در اینترنت توسط مرورگر وب مورد انتخاب کاربر اجرا می‌شوند.
به طور خلاصه و به لحاظ فنی هر بازی مرورگر از طریق HTML  و یا سیستم فراگیر و یکسان وب (برای تنظیم بازی) بهره می‌برد. بازی‌های مرورگر شامل تمام سبک‌های بازی های کامپیوتری می‌شود و توانایی بازی کردن به صورت تک نفره و چند نفره را دارد. این بازی‌ها را می نوان در دیگر کنسول‌های بازی، بازی کرد.
اکثر بازی‌های مرورگر به صورت رایگان  بوده  و بدون نیاز به هیچ نرم افزار و سخت افزاری قابل بازی کردن است. باتوجه به قابل دسترس بودن بازی‌های مرورگر این دسته از بازی‌ها کوتاه تر از دیگر بازی‌ها هستند.
از آن جایی که بازی‌های مرورگر از قسمت سخت افزار جدا شده است این بازی‌ها می‌توانند به راحتی در هر کنسولی اجرا شوند.
این بازی مورد نقد‌های فراوان قرار گرفته است که میتوان به حواس پرتی در محیط کار و از بین رفتن وقت شود. نمونه‌ای از این انتقاد مربوط به شرکت گوگل است که در می سال ۲۰۱۰ این کمپانی لوگوی بازی Pac-Man  را چایگزین لوگوی اصلی خود کرده بود و وقتی بروی این لوگو کلیک  می‌شد توانایی انجام بازی به وجود می آمد که این کار باعث تلف شدن ۴۸۲۰۰۰۰ ساعت از ۵۰۴ میلیون نفر از کاربران گوگل شد.

سبک تیراندازی اول شخص

بازی “تیر‌اندازی اول شخص” First Person Shooter یا به اختصار FPS سبکی از بازی‌های ویدیویی است که تمرکز گیم پلی آن، بر روی “نبرد” و “سلاح” می‌باشد.
این سبک طوری طراحی شده است که درآن دست و سلاح شخصیت بازی را می‌توان دید و در این سبک نقطه‌ای در صفحه‌ی بازی وجود دارد که حکم هدف‌گیر سلاح و چشم شخصیت بازی را ایفا می‌نماید.
تاریخ به وجود امدن این سبک در هاله‌‌ای از ابهام است ولی احتمال آن است که از سال ۱۹۷۳ شروع شده باشد. بازی “نبرد پر پیچ خم” Maze war  و اسپاسیم Spasim  از اولین تولیداتی بودند که چنین ویژگی‌هایی مربوط به شواهد بازی “اول شخص” را داشتند. بازی Spasim  نیز برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ رونمایی شد که این بازی یک شبیه ساز فضایی بود که دارای مناظر اول شخص بود. ولی در این بازی، کاراکتر؛ توانایی حرکت آزاد و کاملی نداشت به گونه‌ای که بازیکن تنها می‌توانست در یک میدان ۹۰ درجه‌ای حرکت کند. در سال ۱۹۹۳ برای اولین بار بازی ولفنشتاین ۳D توانست سبک تیر اندازی اول شخص را ارائه کند و پوسته‌ی این بازی به گونه‌ای بود که باعث انقلابی در بازی‌های تیر اندازی اول شخص بشود و که حتی امروزه از این پوسته استفاده می‌گردد. یکی از بازی‌هایی که باعث توسعه‌ی این سبک شد بازی Doom  بود که در سال ۱۹۹۳ منتشر شد که این بازی نسبت به بازی ولفنشتاین ۳D تغیراتی را در بازی ایجاد کرد ازجمله گرافیک بالاتر در محیط واقعی‌تر و ویژگی‌هایی مانند پرش و دویدن. پس از مدت کوتاهی در سال ۱۹۹۶ بازی کواک Quake منتشر شد که این بازی تاثیر زیادی از بازی Doom گرفته بود و این بازی هم تغیراتی در روند این سبک ایجاد کرد.

ویژگی‌های سبک FPS

مانند دیگر سبک‌های بازی که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند این گونه هم از این قاعده خارج نیست:

1. در این سبک برخلاف سبک تیر اندازی سوم شخص محیط اطراف شخصیت بازی قابل دبدن نیست.
2. تنها دست و سلاح شخصیت بازی قابل رویت است.
3. در صفحه‌ی بازی نقطه‌ای به عنوان هدف‌گیر سلاح و چشم شخصیت بازی وجود دارد.
4. محیط این سبک دارای فضایی بزرگ و گرافیگ خیره کننده‌ای است.
5. صدا‌گذاری در این سبک به گونه‌ای است که صدای سلاح‌ها و انفجار‌ها بسار طبیعی به نظر می‌رسد.
6. وجود سلاح‌های امروزی با اسم و طرح درست یکی دیگر از ویژگی‌های آن است.
7. در رایانه‌های شخصی معمولا با کیبورد برای به حرکت در آ‌وردن شخصیت و با ماوس هدف‌گیری و استفاده از سلاح است.
8. بعد از پیشرفته شدن کنسول‌ها؛ بعضی از بازی‌های شوتر قابلیت تبدیل به اول شخص و سوم شخص را بدست اوردند مانند بازی Vegas و Deus Ex
9. به غیر از دیدن سلاح و دست‌های کاراکتر بازی؛ میزان سلامت و ذخیره‌ی مهمات و همچنین در برخی از بازی‌ها دیدن نقشه و موقعیت مکانی قابل رویت است.

روند بازی و نبردها

مانند دیگر سبک‌های بازی که هرکدام “گیم پلی” خاص خود را دارند سبک شوتر هم دارای گیم پلی به شدت هیجانی است.
در اکثر بازی‌های شوتر در ابتدای بازی یک مرحله‌ی تمرینی را بازیکن پشت سر می‌گذارد که نحوه‌ی استفاده از سلاح‌ها و دیگر ابزارهای جنگی را آموزش می‌دهد. گیم پلی این سبک بیشتر تمرکز بر روی گیم پلی اکشن دارد و اکثرا درگیری‌ها در فضای باز صورت می‌گیرد و دارای صحنه‌های تیر‌اندازی است.
علاوه بر صحنه‌های تیراندازی در این سبک می‌توان به نبرد‌های تن به تن که بین یک بازیکن و دشمن صورت می‌گیرد اشاره کرد؛ که امتیاز فارغ شدن از این درگیری‌ها به علت ریسک بالا  بسیار زیاد است.
این نکته قابل ذکر است که نبرد‌های تن به تن در این سبک به ندرت پیش می‌آید و استفاده از سلاح سرد برای مواقع خاص هست. البته این امتیاز‌ها بیشتر در حالت مولتی پلیر اهمیت دارد. تیراندازی تاکتیکی بیشتر در مواقعی استفاده می‌شود که بازیکن قرار است مخفیانه مرحله را به اتمام برساند که در این حالت بازیکن به عنوان رهبر گروه به دیگر اعضای گروه خود فرمان می‌دهد.
در سبک شوتر بازیکن اجازه‌ی انتخاب اسلحه‌ی خود را دارد. همچنین در عمده بازی‌های FPS بازیکن قادر به حمل ۲ اسلحه نیز هست. ضمن اینکه با پشت سر گذاشتن مراحل بازی سلاح‌های بیشتر نیز یافت می‌شود. در بعضی از بازی‌های شوتر اول شخص؛ توانایی قوی‌تر کردن سلاح نیز وجود دارد.

مولتی پلیر(بازی چند نفره آنلاین)
یکی از مهمترین و پرطرفدارترین قسمت‌های این سبک؛ قابلیت بازی چند نفره آنلاین است. در این قابلیت بازیکن می‌تواند با بازیکن‌های سراسر دنیا آنلاین بازی‌کند اما روند بازی در هریک از حالت‌ها با دیگری متفاوت است ولی قابلیت‌های بازی اصلی در آن وجود دارد.
یکی از حالت‌های کلاسیک این سبک  “نبرد مرگ” Death Match است که در این حالت بازیکن با از بین بردن بازیکن دیگر امتیاز به دست می‌آورد.
نوع دیگری از حالت چند نفره بازی کردن؛ گرفتن پرچم  Capture the Flag نام دارد که در این حالت بازیکن‌ها به ۲ گروه تقسیم می‌شوند که هر گروه پرچم خاص خود را دارد که بازیکن‌ها باید به گرفتن پرچم‌های یک‌دیگر اقدام کنند. از بازی‌های مطرح این سبک می‌توان به ندای وظیفه Call of Duty؛ نبرد زمینی Battlefield و مدال افتخار Medal of Honor اشاره کرد.

سبک تیراندازی سوم شخص

تیر‌اندازی سوم شخص Third Person Shooterیا به اختصار TPS زیر شاخه‌ی سبک تیر اندازی اول شخص است؛ که در اینگونه توانایی دیدن و به حرکت در‌آوردن دوربین بازی نیز وجود دارد.
طراحی در  سبک بازی‌های کامپیوتری یکی از مهمترین دلایل موفقیت یک بازی است. در بازی تیراندازی سوم شخص نیز طراحی با پیشرفت زیادی روبرو بوده و در سال‌های اخیر در موتور‌های بازی و کنسول‌های آن بر زیبایی این سبک افزوده شده است. به طور کلی در این سبک از ترکیب صحنه‌های تیراندازی به همراه عناصر تیر اندازی اول شخص استفاده شده ولی قابلیت‌های بیشتری مانند پرش از موانع و بالا رفتن از اجسام و دید کلی از موقعیت شخصیت بازی و حتی حل معما از توانایی‌های نو و جدید این گونه به حساب می‌آید. در این سبک تقریبا سیستم هدف‌گیری با تیر اندازی اول شخص متفاوت است به طوری که موقع  هدف‌گیری در این گونه دوربین بازی به حالت‌های متفاوتی در می‌آید که از مهمترین ویژگی این سبک است. هدف‌گیری در این سبک به گونه‌ای طراحی شده که در ان وقتی هدف‌گیری انجام می‌شود تقریبا دوربین بازی؛ بین حالت اول شخص و سوم شخص در می‌آید. با این قابلیت بسیار مهم که دید در اطراف وجود دارد.

شباهت‌ها و تفاوت‌های بازی اول شخص و سوم شخص
سبک بازی تیر‌اندازی سوم شخص با تیر‌اندازی اول شخص دارای شباهت‌هایی است ولی به لحاظ  گیم پلی متفاوت نشان می‌دهد. برای مثال موقع هدف‌گیری دوربین از پشت به شانه‌های شخصیت بازی نزدیک می‌شود و می‌توان نشانه‌گیری کرد. در واقع در این سبک  طراح بازی این توانایی را دارد که آواتاری دقیق‌تر و مشخص‌تر بسازد.
یکی از ویژگی‌های بارز این سبک سنگر گرفتن شخصیت بازی در حالتی است که وی قادر به دیدن موقعیت اطراف خویش است و در همین هنگام قادر به تیراندازی نیز می‌باشد.
نکته‌‌ی مهم دیگر شلیک بدون نشانه‌گیری است که در این سبک وجود دارد. بازیگر هنگام سنگر گرفتن می‌تواند بدون نشانه‌گیری نیز تیر‌اندازی کند. بعضی از بازی‌ها این توانایی را دارند که از حالت اول شخص به حالت سوم شخص درآیند. این روند زمانی اتفاق می‌افتد که شخصیت بازی جایی پناه بگیرد. در این صورت است که دوربین بازی از حالت اول شخص به سوم شخص تغییر می‌کند.
از دیگر قابلیت‌ها جاخالی دادن! بازیگر در این گونه است که این ویژگی باعث هیجان بیشتر در طی شدن روند بازی از خود بروز خواهد داد. تیراندازی سوم شخص به مانند سبک اول شخص؛ می‌تواند به صورت چند نفره آنلاین نیز بازی شود.

بازی‌های مهم سبک سوم شخص
در دهه اخیر بازی‌های مهم و معتبری در گونه تیراندازی سوم شخص به بازار آمده و علاقمندان فراوانی نیز بدست آورده است.  اما بازی‌ها‌یی نظیر Ghost Recon Future Soldier ( شبح رکون سرباز آینده)؛ سری بازی‌هایGears of War(ابزارهای جنگ) و Max Payne( مکس پین) مطرح‌تر از سایر بازی‌ها جلوه‌گری داشته‌اند.

سبک مخفی کاری

سبک مخفی‌کاری Stealth از زیر شاخه‌‌های سبک اکشن ماجراجویی است که در آن بازیکن باید بدون جلب توجه دشمنان به هدف خود برسد.
بر خلاف دیگر سبک‌های اکشن، در این گونه بیشتر سعی میشود بیشتر مبارزات بدون سر و صدا و با غافلگیری دشمنان انجام شود.به این معنی که بازیکن باید بدون اینکه دشمنان از حضور آواتار بازی مطلع شوند بر آن‌ها غلبه کند. هسته‌ی اصلی گیم پلی این سبک در گیری بدون جلب توجه و با کمترین تولید صدا است. در سبک Stealth معمولا چندین راه برای رسیدن هدف در بازی وجود دارد. بعضی از بازی‌های این سبک به بازیکن این انتخاب را می‌دهد نا دشمن خود را نابود کند و یا اینکه فقط او را از حال ببرد.
در سبک مخفی کاری بازیکن می‌تواند پشت شی‌های موجود در بازی پنهان شود و وقتی دشمن از حضور شما مطلع نیست می‌توانید به او حمله کنید. اگر دشمن در بازی متوجه حضور شما بشود شما باید به مکانی بروید تا از دید دشمنان پنهان شوید. معمولا برای مخفی کردن خود در این بازی‌ها می توانید منبع روشنایی در آن منطقه از بازی را که نیازمند مخفی کاری است را از بین ببرید. در بازی‌های سبک مخفی کاری صدا گذاری طوری دقیق است که بازیکن صدای فعالیت دشمنان را می‌تواند متوجه شود.این طراحی دو طرفه است یعنی اینکه دشمنان هم از از سر و صدای فعالیت‌های بازیکن باخبر می‌شوند.
طراحی هوش مصنوعی در بازی‌هایی که عناصر مخفی‌کاری در آن‌ها دیده می‌شود از نکات مهم است. به این دلیل که هوش مصنوعی باعث می‌شود تا دشمنان به کوچکترین اثرات صدا و حرکات عکس العمل نشان دهند. در سبک مخفی کاری دشمنان از یک زاویه دیدی بهره می‌برند و وقتی بازیکن در این زاویه دید نباشد دشمنان از حضور او مطلع نمی‌شوند. گفتنی است در اکثر مواقع سبک مخفی‌کاری با گونه ترس و بقا ترکیب می‌شود.

سبک ترس و بقا

سبک ترس و بقا (Survival horror) یکی از زیر شاخه‌های سبک اکشن ماجراجویی است. اصطلاح ترس و بقا (Survival horror)  برای اولین بار برای بازی Resident Evil استفاده شد. این بازی در سال ۱۹۹۶ منتشر شد و تاثیر زیادی از بازی ترسناکی به عنوان Sweet Home گرفته بود.
به جرات می‌توان گفت بازی Resident Evil با عث به وجود آمدن زمینه‌ای برای سبک ترس و بقا گردید. از سال ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ را دوران طلایی سبک ترس و بقا می‌خوانند. به این دلیل که اکثر بازی‌های منتشر شد در آن زمان در سبک ترس و بقا خلق می‌شدند. بعد از منتشر شدن بازی Resident Evil در سال ۱۹۹۶، این بازی الگویی برای طراحی دیگر بازی‌ها در سبک ترس و بقا شد.
در دوران اوج این سبک یعنی بازی‌های ترس و بقا گونه‌های مختلفی از این سبک ها خلق شدند مانند بازی‌های Silent Hillو clock tower  توانستد رنگ و بوی تازه‌ای به سبک ترس و بقا بدهند. بسیاری از بازی‌ها در سبک ترس و بقا تا اواخر سال ۲۰۰۴ همگی از الگوی ثابتی برای طراحی بازی پیروی میکردند.
یکی از نکات قابل ذکر در تاریخچه این سبک ها کشور ژاپن است که پرچمدار اصلی طراحی این سبک ها است. دو استودیو Capcom وKonami از مطرح ترین استودیو ها در طراحی این سبک هستند. در دوران طلایی سبک ترس و بقا اکثر بازی‌ها در سبک سوم شخص طراحی می‌گشتند.

تغیر روند طراحی
در سال ۲۰۰۵ کمپانی Capcom بازی Resident Evil 4 را منتشر کرد. در این قسمت از بازی سعی شده بود که سبک ترس و بقا باز تعریف شود. به عبارتی باعث شود که به بازیکن امکانات و فعالیت‌های بیشتری را بدهد. بعد از این تغیرات، Resident Evil 4 این بازی توانست جایزه بهترین بازی سال و بهترین گرافیک را در همان سال دریافت کند. این تغیر روش بازهم الگوی ساخت بازی‌های جدید در سبک ترس و بقا شد. به دنبال دوباره سازی سبک ترس و بقا، بازی silent hills: home coming تغیراتی هم مانند اکشن‌تر کردن بازی انجام داد. بعد از منتشرشدن این دو بازی، نقد‌های مثبت در باره‌ی طراحی بازی Resident Evil 4 از جمله روند سریع تر بازی و دادن فعالیت بازی به بازیکن شد.
چند سال بعد بازی در سال ۲۰۰۸ بازی Dead Space طراحی شد. این بازی در دید سوم شخص طراحی گردید و ژانر ترس‌ و بقا را با سبک علمی تخیلی ترکیب کرد. بعد از انتشار این بازی استقبال‌های زیادی از این بازی شد. اما برخی از منتقدین بر این باور بودند که این بازی از هسته اصلی سبک ترس و بقا دور شده و بیشتر بر اکشن بازی تمرکز دارد.

طراحی روند سبک ترس و بقا
همانطور که از اسم این سبک ها مشخص است. خط اصلی داستان بازی ترسناک و هیجانی می‌باشد. درون مایه اصلی داستان بازی‌های این سبک ها بر پایه ژانر معمایی تعریف می شود یعنی اینکه وقتی بازیکن در خط داستان بازی قرار می‌گیرد نمی‌تواند حدس بزند در ادامه بازی ممکن است چه اتفاقاتی رخ بدهد. از ویژگی‌های که طراحی این سبک منحصر به فرد می کند، شخصیت‌های قوی در طی داستان بازی است. این شخصیت‌ها می‌توانند هر جبهه‌ای را در طول بازی بگیرند و تاثیر گذار در داستان بازی باشند.

داستان‌ها بازی در سبک ترس و بقا عمدتا به دو حالت نگارش می‌شوند:
۱. یکی از این حالت‌ها طوری طراحی می‌شود که در داستان بازی یک شخصیت شیطانی وجود دارد که عامل تمام مشکلات بازی است  مانند بازی Resident Evil 4

2. حالت دیگر این است که کاراکتر شیطانی در بازی وجود ندارد و بازیکن فقط برای بقا مبارزه میکند مانند بازی The Last Of Us

داستان های طراحی شده در این سبک ها به صورت غیر خطی طراحی می‌شوند. یعنی تصمیم گیری‌ها در بازی بر عهده بازیکن نیست.

در بحث طراحی گرافیکی این بازی تنوع های زیادی وجو دارد و گرافیک از مهمترین عناصر سازنده این سبک ها می‌باشد. صورتگری هیولا‌های بازی باید طوری باشد که بتواند ترس را به بازیکن الغا کند. نمونه دیگری از ویژگی‌های سبک ترس و بقا در خلق جلوه‌های بصری بازی است که دیده می‌شود. با توجه به رعبناک بودن داستان بازی طبیعی است مکان‌هایی که داستان بازی در آن جریان دارد از فضای ترس آلود سنگینی برخودار باشد. اکثر این مکان‌ها با جلوه‌های آخرالزمانی- ساکت و تاریک طراحی می‌شود.
عامل دیگری که باعث می‌شود که گرافیک بازی‌های سبک ترس و بقا بیشتر محرکه ترس باشند طراحی صدا است. طراحی صدا عم از صداس هیولا‌ها و موسیقی طلایه دار این سبک ها است.
صدا‌های گذاشته شده بر روی هیولا‌ها باید خیلی خاص و طبیعی باشد و هنگام حمله گسترده هیولا‌ها موسیقی می‌تواند بر مخاطب اثر بگذارد.

گیم‌پلی سبک Survival horror

سبک ترس و بقا از زیر شاخه های سبک های اکشن ماجراجویی است اما با این تفاوت که این گونه دارای الغای ترس است. در طراحی گیم‌پلی این سبک دوحالت وجود دارد: حالت کلاسیک که به عبارتی همان شیوه قدیمی بازی‌های سبک ترس بقا است که در سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۴ طراحی می‌شدند. نوع دوم حالت تغیر یافته این سبک ها است که موج این نوع طراحی از سال ۲۰۰۵ شرع شد.

حالت کلاسیک

در این حالت همیشه کاراکتر اصلی بازی شخصی آسیب پذیر و بدون مهارت مبارزاتی است. این نوع شخصیت‌ها عمدتا  برای زنده ماندن و برای گذراندن مبارزه می کنند. در این گونه از بازی به دلیل کمبود مهمات و سلاح‌های قدرتمند؛ درگیری با دشمنان به شدت حالت قهرمان گونه‌ای دارد و بازیکن این درگیری را به شدت احساس می‌کند وباید با دقت و تمرکز در لحظه، مراحل را پشت سر بگذارد. دراین سبک فرد باید به جمع‌آوری آیتم‌ها و مهمات بپردازد تا در ادامه بازی به مشکل برنخورد. توصیه مهم به بازیکنان تازه کار این است که در حین بازی بهتر است که دچار درگیری نشوید. یکی دیگری از تم های گیم‌پلی کلاسیک ترس و بقا تنها بودن بازیکن قابلیت بازیکن در حریان بازی است.
از نظر فنی در این سبک شخصیت‌های غیر خطی یا NPC (نوعی کاراکتر در بازی که نقش سیاه لشکر را دارد) به ندرت یافت می شود.
طراحی گیم‌پلی در این سبک ها بیشتر بر پایه اصول روانی است ذهنی است. در این سبک ها بازیکن معمولا با دشمنان زیادی رو به رو می‌شود و می‌تواند از مبارزه کردن اجتناب کند.

حالت تغیر یافته یا موج نو سبک ترس و بقا

1. در این حالت شخصیت اصلی بازی فردی با مهارت‌های بالا در مبارزات است.
2. در نوع طراحی عمدتا شخصیت دیگری در کنار قهرمان بازی در داستان قرار دارد که به وی کمک می‌کند.
3. این حالت طراحی از قواعد گیم پلی کلاسیک پیروی میکند.
4. در این گونه در مواقع خاص کمک‌های خاصی به قهرمان بازی می‌شود.
5. یک نکته که تفاوت اساسی با گیم پلی کلاسیک دارد وجو تنوع در آیتم‌های بازی است.
6. آیتم‌های این بازی شامل سلاح و موارد دیگر است.
7. بازیکن در این نوع مدل توانایی آپگرید کردن آیتم‌های خود را دارد.

لینک کوتاه: