جاده خاکی یکی از خلاقانه ترین و جذاب ترین استارتاپ های الکامپ امسال بود که در هیاهوی مجموعه های بزرگ کمتر دیده شد. گفتگوی کالاسودا با استارتاپ جاده خاکی را در ادامه میخوانید
سلام، لطفا خودتان را معرفی بفرمایید.
فائزه قاسمی هستم. متولد تیرماه ۱۳۷۴ در شهر مشهد. کارشناس مهندسی نرم‌افزار دانشگاه تهران و دانشجوی ارشد هوش مصنوعی از همین دانشگاه. فعالیت قبلی در زمینه استارتاپها نداشتم ولی از زمان ورود به دانشگاه، به واسطه‌ی رشته‌ام، پیگیر استارتاپها بودم و ایده‌هایی که مطرح میشد و روندشان را دنبال میکردم.
درباره موضوع جاده خاکی به ما بگید؟
جاده خاکی (JadehKhaki) استارتاپی در حوزه گردشگری الکترونیک است که به عنوان سامانه‌ای برای ارائه‌ی تجربیات گردشگری در مناطق مختلف فعالیت میکند. این تجربه‌ها توسط افراد بومی ارائه می‌شوند. منظور از تجربه، هر فعالیتی است که گردشگر بتواند با یک فرد بومی در مقصد سفرش همراه شده و خود، آن فعالیت را از نزدیک انجام دهد. در واقع هدف این بوده که مفهوم جدیدی به نام «تجربه» به سفرها اضافه کنیم و آن را از حالت انفعال که صرفا دیدن یک سری جاذبه‌های تاریخی و طبیعی است در بیاوریم.
ایده اولیه از کجا شکل گرفت و چه دغدغه‌ای باعث شد به ایده جاده خاکی برسید؟
هسته اولیه کار را تعدادی دانشجوی کامپیوتر تشکیل داد که اهل سفر، گردشگری، کوهنوردی، بومگردی و … بودند. در تعاملی که در سفرهای مختلف با افراد بومی داشتیم که موجب جذاب تر شدن سفر هم میشد، تصمیم گرفتیم سعی کنیم این امکان را برای بقیه افراد هم ایجاد کنیم که هم گردشگران تجربه‌ی لذت‌بخش‌تر و متفاوت‌تری در سفرشان داشته باشند و هم افراد بومی از این طریق بتوانند کسب‌وکار از طریق گردشگری داشته باشند. همه‌ی اینها در راستای توسعه پایدار، رونق اقتصاد محلی و اشتغال‌آفرینی برای افراد بومی خواهد بود.
دغدغه‌ی ما عدم تعامل موثر و مناسب گردشگران با افراد بومی مقصد در سفر بود و سعی در ارائه‌ی راهکاری برای این موضوع داریم
آیا از قبل با موضوع و محیط کار جاده خاکی آشنا بودید؟
بله حدود سه سال بود که به سفر و طبیعت‌گردی می‌پرداختم. اما تخصصی در زمینه گردشگری نداشتم و کم کم با فضای آن آشنا شدم. هم‌اکنون در حال گذراندن دوره‌ی راهنمای اکوتوریسم موسسه طبیعت برای آشنایی هرچه بیشتر با این صنعت هستم.
جاده خاکی نمونه‌ی خارجی یا مشابه داخلی دارد؟ لطفا به وجه تمایز جاده خاکی اشاره کنید.
بله نمونه‌ی مشابه خارجی وجود دارد، بخش experiences در Airbnb و سایت withlocals که جزء استارتاپ‌های موفق دنیا هستند.
در ایران ما پیشگام در این عرصه هستیم. بعد از ما البته تیم‌هایی هم در زمینهی مشابه شروع به کار کردند.
وجه تمایز ما هم آموزش‌هایی است که به افراد بومی برای ارائه‌ی تجربه میدهیم و هم فرآیند شناسایی پتانسیل‌ها و تبدیل آنها به محصول گردشگری که طراحی کردیم.
با چند نفر کار شروع شد و الان چند نفرهستید؟
کار با ۵ نفر شروع شد (دوستان فارغ‌التحصیل‌در رشته های نرم‌افزار و IT) و الان ۸ نفر هستیم (۴ نفر در زمینهی فنی، ۲ نفر در زمینهی بازاریابی و ۲ نفر در زمینهی گردشگری)
جاده خاکی در حال حاضر در چه مرحله ای قرار دارد؟
جاده‌خاکی از مرحله‌ی شتابدهی(پیش‌رشد) بیرون آمده و در ورود به مرحله‌ی رشد قرار دارد.
مدل درآمدی مورد نظر شما چیست و فکر میکنید کی به نقطه سر به سر میرسید؟
مدل درآمدی ما کارمزد محور است و کارمزد ۱۵-۲۰ درصد از میزبانان (=ارائه‌دهندگان تجربه) دریافت میشود. فکر میکنیم در ۳ سال آینده به نقطه‌ی سر به سر خواهیم رسید.
اولین مشتریان جاده خاکی را چطور پیدا کردید؟
جاده‌خاکی را اولین بار در نمایشگاه گردشگری سال ۹۶ ارائه دادیم و تعدادی از مشتری‌های اولیه را از آن نمایشگاه جذب کردیم ولی بیشتر مشتریان از طریق جستجو در گوگل ما را پیدا میکنند. یکی از مزایای ما کار کردن روی مناطقی بود که کمتر کار شده بود و به همین دلیل در جستجوی گوگل راحت تر بالا می‌آمدیم.
کاربر چگونه میتواند از خدمات جاده خاکی استفاده کند؟
کاربر ابتدا مقصد خود را در سایت ما جستجو میکند. پس از جستجو، جاده خاکی پیشنهادهای تجربه مربوط به مقصد موردنظرش را به کاربر پیشنهاد میدهد. بعد از انتخاب تجربه‌ی موردنظر و مطالعه‌ی شرایط، کاربر درخواست رزرو تجربه را در زمان موردنظر خود ثبت میکند. کارشناسان ما پس از انجام بررسی‌ها و هماهنگی‌های لازم با افراد محلی، در صورت امکان، درخواست را تایید میکنند و کاربر میتواند هزینه را بپردازد. بعد از پرداخت، به فرد بومی معرفی میشود و اطلاعات کامل رزرو برایش فرستاده میشود و میتواند برای دریافت تجربه به فرد بومی در مقصد و زمان هماهنگ‌شده مراجعه کند.
چه تعداد کاربر و چند نوع خدمات برای ارائه دارید؟
در سه ماه اول سال ۹۷ به ۲۰۰ تراکنش و ۸۰۰ نفر رزرو رسیدیم. در حال حاضر جاده خاکی دو نوع خدمت (تجربه و اقامتگاه بومی) ارائه میدهد.
بهترین روش معرفی و تبلیغات برای جاده خاکی چیست و چه فعالیت هایی در این زمینه داشته اید؟
فعالیت در شبکه‌های اجتماعی و به خصوص اینستاگرام که به صورت پست و استوری و لایو از تجربه‌ها و اقدامات مجموعه بوده است تا مخاطبان را در جریان روند فعالیت ها و خدماتمان قرار بدهیم. چند مسابقه در شبکه های مختلف اجتماعی برگزار کردیم. اما با وجود حضور در سایر شبکه های اجتماعی، عمده فعالیت ما مربوط به اینستاگرام بوده است.
فضای گردشگری در کشور را چطور ارزیابی میکنید؟
براساس آمار، گردشگری پس از گذر از نسل‌های اول و دوم خود (یعنی گردشگری انبوه تفریحی و گردشگری تاریخی،فرهنگی) در حال ورود به نسل سوم یعنی گردشگری خلاق است. گردشگری تجربه‌گرا جایگاه خوبی در این زمینه خواهد داشت و روز به روز به تعداد علاقه‌مندان اضافه میشود. به طور کلی صنعت گردشگری هم‌اکنون به عنوان سومین صنعت درآمدزا برای کشورها شناخته میشود. بعلاوه مردم به خاطر دغدغه‌ها، نگرانیها، خستگی‌ها و روزمرگی‌هایی که در زندگی امروزه درگیر آن هستند، به گردشگری بعنوان یک نجات‌دهنده نگاه میکنند.
تحریم‌های خارجی چقدر روی فعالیت جاده خاکی تاثیر گذار بوده است؟
تحریم شبکه بانکی روی ارائه‌ی خدمات ما برای گردشگران خارجی تاثیر گذار خواهد بود. چراکه امکان هرگونه تراکنشی را از ما سلب خواهد کرد.
اصلی ترین موانع پیش روی استارتاپ های ایرانی را چه میدانید؟
قوانین و مقررات دست و پاگیر سازمان‌های دولتی برای صدور مجوز های کسب و کار از یک طرف و قوانین مالیات و بیمه از طرف دیگر بزرگترین موانع برای استارتاپ های ایرانی است.
نقش دولت و حمایت‌های دولتی را چگونه می‌بینید؟ دولت مانع شماست یا پشتیبان؟
در سالهای اخیر فضای خوبی از لحاظ حمایت‌های دولتی در زمینهی استارتاپ ها در حال شکل‌گیری است که امیدوارم همچنان رو به پیشرفت قرار بگیرد. سازمان تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان جهاد دانشگاهی تا امروز ما را برای مکان استقرار یاری کرده که از آنها ممنونیم.
وضعیت سرمایه‌گذاری در اکوسیستم را چطور ارزیابی میکنید؟ موانع اصلی در سرمایه‌گذاری را چه میدانید؟
با وجود زمینه های گوناگون برای سرمایه گذاری اما باید راه های ارتباطی مناسبی با انواع سرمایه‌گذاران خصوصی و دولتی شکل بگیرد.
وجود سامانه‌ای که وضعیت سرمایه‌گذاری در استارتاپها و راندهای سرمایه‌گذاری شده در آنها را مشخص کند. در واقع هیچ benchmark مشخصی برای استارتاپها برای مقایسه با سایرین در جذب سرمایه، حدود سرمایه درخواستی معقول، آشنایی با سرمایه‌گذاران اکوسیستم و … وجود ندارد. وجود سامانه‌ای مانند crunchbase به شدت برای اکوسیستم مورد نیاز است.
در ابتدا نقشه راه جاده خاکی را چطور ترسیم کردید؟
هدف گذاری‌های شش ماهه انجام میدادیم. اما سعی میکردیم به سرعت ایده‌ها را اجرا کنیم تا بازخورد مشتری را بگیریم و بر اساس آن به ایده اولیه شکل بدهیم. هیچ چیز بهتر از بازخورد مشتری برای فهمیدن اشکالات و نقاط قوت کار و انجام اصلاحات نیست.
بزرگترین موفقیت و نقطه عطف جاده خاکی را چه میدانید؟
برگزاری اولین کارگاه آموزش میزبانان برای کسب و کار گردشگری در مریوان و اتفاق‌های خوبی که در سفر به آن منطقه افتاد به عنوان نقطه عطف ما بود. بزرگترین موفقیت، در کنار هم بودن تیم خوب، مستعد، همدل و پرتلاش جاده‌خاکی میدانم.
اگر به عقب برگردید چه کارهایی را تکرار نمیکنید ؟
شاید در ابتدای کار بهتر بود به جایی میرفتیم که منتورهای خوب و باتجربه ای برای مشاوره در زمینه‌های مختلف(مالی، حقوقی و بازاریابی) داشته باشند. به این صورت یک سری از دوباره‌کاری‌ها انجام نمیشد. از طرف دیگر سایر تیم‌ها هم برای اشتراک تجربیات وجود داشتند. یک مورد دیگه هم اینکه با یک سری افراد خارج از تیم، تا قبل از اینکه کار تا حد دلخواه جلو نرفته، جزئیات را مطرح نمیکردیم. این کار باعث ایجاد رقیب برای ما شد.
اهداف میان مدت و افق جاده خاکی چیست؟
اهداف میان‌مدت جاده‌خاکی پس از جذب سرمایه، شروع کار در استان‌های دیگر (شناسایی پتانسیل‌ها و اجرای مکانیزم تبدیل جاذبه به محصول) و توسعه‌ی کار است. افق ما تبدیل شدن جاده‌خاکی به مرجع ارائه‌ی تجربه‌های هیجان‌انگیز (گردشگری خلاق) در ایران برای گردشگران داخلی و خارجی است.
توصیه شما برای کسانی که ایده‌ای دارند و میخواهند کسب و کار راه اندازی کنند چیست؟
سعی در تشکیل یک تیم خوب در ابتدای کار و جلو بردن کار تا مرحله‌ی رشد با تلاش، پشتکار و سرمایه‌ی خودشان (از همان ابتدای کار چشم به بقیه و سرمایه و … نداشته باشند). نشان بدهند که میتوانند. اول توانمندی خودشان در انجام آن کار را به خودشان اثبات کنند و بعدبرای اثبات به بقیه تلاش کنند.
و جاده خاکی در یک جمله؟
مسیر تجربه‌های هیجان‌انگیز از جاده‌خاکی میگذره
به سان رود
که در نشیب دره سر به سنگ می زند،
رونده باش!
امید هیچ معجزه ای ز مرده نیست،
زنده باش!
لینک کوتاه:
