کالاسودا_ با وجود اینکه تابستان تمام شده و روزهای تفریح و فراغت بسیاری به سر رسیده اما در گفتگوی این هفته کالا سودا قصد داریم با یک استارتاپ در این حال و هوا صحبت کنیم تا همچنان جمع های دوستانه خود را گرم نگه دارید. با ما و پاتوق همراه باشید..
سلام؛ لطفا خودتان را برای مخاطبان کالاسودامعرفی بفرمایید
سلام من سپهر محمد هستم، متولد 1374 و در رشته علوم کامپیوتر دانشگاه تهران تحصیل کرده‌ام. از سال 88 به طور جدی در حوزه IT و راهکارهای نرم افزار مشغول به کار هستم و از سال 93 شرکت نرم افزاری ثبت شده داریم. اولین تجربه کارآفرینی من مربوط به سال 92 و استارتاپ “همه کاره” است. سپس در اواخر سال 94 استارتاپ “برترین پیشنهاد” را پایه‌گذاری کردیم و در پاییز 95 پروژه “پاساژ” – پاتوق فعلی – استارت خورد.
درباره موضوع کلی استارتاپتان به ما بگویید؟
پاتوق یک شبکه اجتماعی با تمرکز روی رقابت و سرگرمی است. امکانات اصلی شبکه های اجتماعی از جمله پست های تصویری و ویدئویی؛ پسند و نظر، دنبال کردن دوستان و گفتگوی خصوصی و گروهی در پاتوق تعبیه شده؛ در کنار آن کاربران با توجه به فعالیتشان شهرت کسب میکنند و به سطوح بالاتر میرسند. بخشی با عنوان چالش ها در سیستم تعریف شده که به کسب شهرت کمک میکند. همچنین تعدادی بازی آنلاین در پاتوق گردآوری کرده ایم تا کاربران به رقابت بپردازند.
از قبل با موضوع و محیط کار پاتوق آشنا بودید؟
بله، تمام استارتاپ های قبلی در حوزه B2C فعالیت میکردند و برترین پیشنهاد شباهت زیادی با پروژه فعلی ما داشت.
ایده پاتوق از کجا شکل گرفت؟
با توجه به تجربیاتی که از استارتاپ های قبلی به دست آورده بودیم، پروژه را با برند پاساژ استارت زدیم. سپس بر اساس بازخورد کاربران و بر اساس Lean Startup به اصلاح آن پرداختیم و در نهایت با دو بار Pivot به پاتوق رسیدیم و به Product-Market Fit دست یافتیم.
فکر میکنم معروف ترین برنامه شبیه به پاتوق، اپلیکیشن اینستاگرام است، تمایز اصلی برنامه شما با برنامه های مشابه چیست؟
بله، معروف ترین برنامه در حال حاضر اینستاگرام است؛ اما تفاوت اصلی پاتوق با شبکه های اجتماعی دیگر مانند اینستاگرام، تمرکز آن روی سرگرمی و رقابت است. در همه بخش ها تمرکز زیادی روی گیمیفیکیشن گذاشته شده است.
پاتوق را با چند نفر شروع کردید و هسته اصلی آن چه کسانی هستند؟
حدود 5 سال است که به عنوان یک شرکت نرم افزار فعالیت داریم و در این سال ها افراد مستعد بسیاری جذب کردیم. تیم اصلی پروژه 4 عضو دارد. بنده مدیر پروژه و مارکتینگ هستم، آقای سعید قاسمی توسعه دهنده موبایل، آقای آرین مظفری پور طراح تجربه و رابط کاربری و آقای وحید عابدی توسعه دهنده وب
در چه مرحله ای از کسب و کارتان قرار دارید؟ و فکر میکنید کی به نقطه سر به سر میرسید؟
ما در مرحله Early Stage هستیم. حدود 4 ماه است که جریان های درآمدی را فعال کرده‌ایم و تا 4 ماه دیگر به نقطه سر به سر میرسیم.
مدل درآمدی پاتوق چیست؟
درآمد ما از تبلیغات و پرداخت درون برنامه ای است. کاربران بین مطالب دوستان، بعضا یک پست حمایت شده مشاهده میکنند. از طرفی برخی از امکانات مثل استیکر های ویژه با سکه خریداری میشوند.
اولین کاربران پاتوق چطور پیدا شدند؟
زمانی که تلگرام فیلتر نبود، چندین بار پروژه را در کانال های مرتبط معرفی کردیم و تمرکز را روی دعوت کاربران از دوستان و جذب کاربر از طریق Referral گذاشتیم.
کاربران پاتوق قشر خاصی را تشکیل میدهند یا عمومیت دارند؟
ما از هر قشری کاربر داریم. در اکثر شهر های ایران هزاران کاربر داریم. کاربر برتر فعلی ما 60 سال دارد و کاربر دوم 23 سال. از نظر جنسیت هم با نسبت تقریبا 50-50 روبرو هستیم.
درصورت نارضایتی کاربران از خدمات شما چه واکنشی خواهید داشت؟
ما تمرکز زیادی روی پشتیبانی مشتریان داریم و اعتقاد داریم یکی از نقاط ما نسبت به رقبای خارجی است. کاربران میتوانند از طریق تلفن یا ایمیل یا چت آنلاین با پشتیبانی در ارتباط باشند. ما تمام موارد را با دقت بررسی میکنیم و برای رفع مشکلات تلاش میکنیم.
پاتوق در حال حاضر چند کاربر دارد؟
هم اکنون 15 ماه از انتشار اولین نسخه میگذرد و 140 هزار کاربر داریم.
با توجه به موضوع پاتوق بهترین روش برای تبلیغ و معرفی آن را چه میدانید؟
در نمایشگاه ها، وب سایت های تخصصی اپلیکیشن و شبکه های اجتماعی خود را معرفی میکنیم اما بیشترین جذب کاربر از طریق Referral و پروموشن مارکت های اندرویدی حاصل شد.
فضای شبکه های اجتماعی را چطور ارزیابی میکنید؟
شبکه‌های اجتماعی در چند سال اخیر بسیار فراگیر شده‌اند و یکی دو سال است که اپلیکیشن‌های ایرانی باکیفیتی در این حوزه منتشر شده‌اند که این باعث خوشحالی ما خواهد بود چرا که باعث رونق گرفتن بیشتر این فضا و اقبال بیشتر اربران میشود.
فیلترینگ داخلی و تحریم های خارجی چقدر روی کار پاتوق موثر بوده است؟
فیلتر شدن تلگرام مدت زمان فعالیت کاربران در پاتوق را کمی افزایش داد اما از آنجا که ما شبکه اجتماعی هستیم و نه پیام‌رسان، تاثیر زیادی روی جذب ما نگذاشت. تحریم های خارجی هم کار توسعه را دشوار میکنند و به ناچار بسیاری از سیستم ها را باید ار ابتدا خودمان طراحی کنیم و امکان استفاده از سرویس های خارجی وجود ندارد.
آقای محمد! مهمترین موانع پیش روی استارتاپ های ایرانی را در این روز ها چی میدانید ؟
در حوزه شبکه اجتماعی، یکی از مشکلات نرخ ارز است چرا که این شبکه ها نیاز به سرور های قدرتمندی دارند که در حال حاضر فقط با هزینه هنگفت قابل تهیه است. مانع دیگر استارتاپ ها فرار مغز هاست به طوری که یافتن نیروی حاذق بسیار دشوار شده است.
نقش دولت و حمایت های دولتی در فعالیت و رشد استارتاپ ها چیست؟ دولت برای شما حامی بوده یا مانع؟
تا به حال از طرف دولت از ما پشتیبانی نشده ولی خدا را شکر مانعی هم برای ما ایجاد نشده است. به نظرم دولت باید حمایت بیشتری از استارتاپ ها انجام دهد. هم از نظر سرمایه گذاری و هم فرهنگ سازی!
به سرمایه گذاری اشاره کردید، وضعیت سرمایه گذاری در اکوسیستم را چگونه ارزیابی میکنید؟ موانع اصلی در سرمایه گذاری را چه میدانید؟
متاسفانه وضعیت سرمایه گذاری اصلا مطلوب نیست. در ایران سرمایه گذاری روی استارتاپ ها ریسک زیادی دارد و از طرفی سود انواع دیگر سرمایه گذاری از جمله سپرده های بانکی بالاست. سرمایه گذاری خارجی هم با توجه به موقعیت فعلی دور از ذهن است.
وجود شتابدهنده ها را چقدر موثر میدانید؟ آیا از شتابدهنده ها در کسب و کارتان بهره برده اید؟
شتاب دهنده ها برای صاحبان ایده که دارای سرمایه و تجربه کافی نیستند میتوانند بسیار مفید باشند. از آنجا که ما سال ها در این حوزه فعالیت میکردیم، نیازی به برنامه های شتاب دهی نداشتیم.
در ابتدا نقشه راه خود را تا کجا ترسیم کرده بودید؟ بیشتر به تحقیق و بررسی پرداختید یا به سرعت وارد اجرا شدید؟
به اعتقاد من ترسیم نقشه راه چند ساله برای یک استارتاپ کار درستی نیست. ما بر اساسLean Startup پیش رفتیم و به سرعت خود را با نیاز بازار وفق دادیم و در راه دو بار Pivot زدیم.
بزرگترین چالش هایی که تاکنون با آنها مواجه شده اید چه بوده اند؟
متاسفانه زیرساخت فنی مناسبی در ایران نیست و یکی از چالش‌های ما تهیه و آماده سازی سخت افزار سمت سرور بود. همچنین هنوز همکاری مناسبی بین کسب و کار ها و حتی استارتاپ ها شکل نگرفته و فرهنگ هم‌افزایی وجود ندارد.
و نقطه عطف خود را چه میدانید؟
تمرکز ما روی رقابت و سرگرمی از ابتدا با استقبال کاربران روبرو شد و مثل قلبی تپنده برای این پروژه عمل کرد.
اگر به عقب برگردید چه اقداماتی را انجام میدید و چه کارهایی را تکرار نمیکنید؟
مطمئنا هم اکنون نیاز بازار را میدانیم و اگر به عقب برگردیم، از ابتدا به همین سمت حرکت میکنیم.
هدف میان مدتی که برای پاتوق در نظر دارید چیست؟
موفقیت شبکه‌های اجتماعی در جذب و نگهداری کاربران نمود پیدا میکند. لذا هدفمان رسیدن به یک میلیون کاربر فعال تا آخر سال 98 است.
آقای مهندس! قصد مهاجرت دارید؟
خیر، اعتقاد دارم فرصت‌های بکر بسیاری در ایران هست و ترجیح میدهم به مردم کشور خودم خدمت کنم.
با توجه به اینکه مدت زمان قابل توجهی را در فضای کسب و کار صرف کرده اید و تجربیات خوبی را بدست آورده اید، مهمترین توصیه شما برای کسانیکه ایده ای دارند و میخواهند وارد فضای فعالیت های استارتاپی شوند چیست؟
الان زمان خوبی برای شروع کسب و کار است. اکوسیستم استارتاپی در حال بلوغ است و حمایت هایی از استارتاپ ها انجام میشود. توصیه میکنیم همین حالا شروع کنند و آینده را بسازند.
بطور کلی رمز موفقیت یک استارت اپ را چه میدانید؟ ایده خوب، سرمایه زیاد یا تیم قوی؟
ایده خوب صد در صد لازم است ولی به هیچ وجه کافی نیست. همه ما هزاران ایده در سر داریم اما تعدادی کمی آن ایده را به خوبی اجرا میکنند. سرمایه اولیه هم مطمئنا نیاز است ولی باعث موفقیت استارتاپ نمیشود. صرفا موفقیت یا شکسترا تسریع میکند. به نظرم مهمترین عامل اجرای خوب ایده است که بدون تیم قوی امکان‌پذیر نیست.
و در انتها پاتوق را در یک جمله تعریف کنید
بهترین دورهمی برای رفاقت، سرگرمی و رقابت.
با عضویت در کانال تلگرام کالاسودا فناورانه زندگی کنید
لینک کوتاه:
