کالاسودا_ امروزه یکی از دغدغه های اجتماعی حجم بالای دعاوی حقوقی و مشکلات قضایی است که موجب شده نیاز مردم به وکلا و مشاورین حقوقی بیش از پیش شود. به همین دلیل استارتاپ های حوزه حقوق و قضا در چند ماه گذشته رشد بیشتری پیدا کرده اند و در کنار مشاوره به اشخاص حقیقی به مجموعه های حقوقی و سایر استارتاپ ها هم خدمات عرضه میکنند. دادسان یکی از این استارتاپ هاست که در گفتگوی این هفته کالاسودا با آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
سلام لطفا خودتان را معرفی بفرمایید
فرشاد مصفا، متولد سال ۷۵ و دانشجوی رشته‌ی مکانیک هستم. قبل از دادسان استارتاپی در حوزه‌ی صنعت راه‌اندازی کردم که شکست خورد. تیم قوی‌ای هم جمع کردیم؛ ولی به دلیل کم‌تجربگی و عدم هماهنگی به سرانجام نرسید و ضررهای مالی هم متحمل شدیم. ولی سعی کردم وارد فضای کاری گسترده‌تر شوم.
درباره موضوع دادسان به ما بگید؟
دادسان، سامانه‌ی RFP (Request For Proposal) درخواست وکیل متخصص است که در آن افراد درخواست می‌دهند و پیشنهادهایی از وکلای متخصص (همراه با رزومه و امتیازهای وکیل) در همان حوزه، دریافت میکنند. یکی از ویژگی‌های به خصوص دادسان در این است که اگر کسی مثلا در حوزه‌ی ملک به مشکل بخورد و نیاز به وکیل داشته باشد، وکلایی که دادسان به آنها معرفی میکند، کسانی هستند که سابقه‌ی پرونده‌ی ملکی دارند. ویژگی دیگر دادسان این است که کاربر به طور همزمان از چند وکیل قیمت دریافت میکند و این خود باعث ایجاد رقابت شده و قیمت‌های منطقی‌تری برای مشتریان شکل می‌گیرد. دادسان ویژگی‌هایی مثل همه‌ی پلت‌فرم‌های دیگر دارد مثل امتیازگیری وکلا توسط مردم که همین، باعث تلاش وکیل برای به کارگرفتن تمام تعهد وتخصص خود میشود
ایده اولیه دادسان کی و از کجا شکل گرفت و چه دغدغه ای باعث شد به این ایده برسید؟
دوست خوبم رضا تقی زاده به مدت ۱۵ سال در دستگاه قضا فعالیت داشت و از مشکلات وکلا و موکلین اطلاع داشت؛ جرقه‌ی اصلی دادسان، توسط دو عامل زیر صورت گرفت:
- ممنوع‌التبلیغ بودن وکلا
- سخت پیدا شدن یک وکیل با تجربه و متناسب با بودجه مورد نظر
در واقع سامانه‌ای که راه‌اندازی کردیم، وکیل متخصص را به موکل وصل میکند.
آیا از قبل با موضوع و محیط کار استارتاپی آشنا بودید؟
در گذشته که میخواستم یک کسب و کار آنلاین در حوزه صنعت ایجاد کنم، با مفهوم استارتاپ و حتی با نام آن آشنا نبودم و برای آن اسم پروژه را در نظر داشتم، اما بعد از شکست در آن قضیه فهمیدم که استارتاپ دقیقا چه مفهوم و شرایطی دارد.
دادسان نمونه خارجی یا مشابه داخلی دارد؟ وجه تمایز شما نسبت به سایر مجموعه ها؟
بله نمونه خارجی و داخلی داریم.
مهمترین تفاوت ها و تمایز های دادسان با دیگر دوستان شامل موضوعات زیر است:
در دادسان درخواست ها به وکلای استخدام شده خودمان ارجاع نمیشود. در واقع بجای دید موسسه ای دید پلتفرمی داریم.
و مورد بعد اینکه در دادسان قرارداد های از پیش آماده اصلا به فروش نمی رسد، دلیل آن اینکه حقوق علم کلمات بوده و یک کلمه یا ویرگول میتواند در آینده به افرادی که از قرارداد های از پیش آماده کار کرده اند آسیب بزند.
با چند نفر کار شروع شد و الان چند نفر هستید؟
هنگام شروع به کار، ۴ نفر بودیم که همه‌ی ما به خاطر دادسان از شغل قبلی خود خارج شدیم تا تمام وقت، روی دادسان تمرکز شویم. رضا تقی زاده در دستگاه قضا فعالیت داشت. فائزه روان بخش برنامه‌نویس همراه اول و متخصص بک اند و اندروید بود. محسن فرجی متخصص UI/UX و طراح محصولمان است و قبلا پروژ‌ه‌های سنگین به صورت فریلنسری می‌گرفت. بنده هم بعد از استارتاپی که شکست خورد، کلوپ بازی راه انداختم که به خاطر دادسان این حوزه را کنار گذاشتم و در حال حاضر هر ۴ نفر، با تمرکز در این زمینه در حال فعالیت هستیم. همچنین اکنون تیم دادسان متشکل از ۸ نفر است، ۴ هم‌بنیان‌گذار و دو کارشناس حقوقی که کارهای پشتیبانی حقوقی ما را انجام می‌دهند و ۲ نفر هم در بحث فنی به ما کمک میکنند.
در چه مرحله ای از کسب و کار قرار دارید؟
ما الان در مرحله ای هستیم که مارکت رو تاچ کردیم. و مشغول فعالیت جدی هستیم.
چه مدل درآمدی برای دادسان در نظر گرفتید و فکر میکنید کی به نقطه سر به سر میرسید؟
مدل درآمدی دادسان دریافت کمیسیون ناچیز از وکلا است و برای کاربران کاملا رایگان هستیم. امیدواریم طبق برنامه ریزی های انجام شده برای دادسان در یک بازه ۸ ساله به نقطه سر به سر برسیم.
اولین مشتریان دادسان چطور جذب شدند؟
اولین ها را از جوامع استارتاپی هدف‌گذاری کردیم؛ چراکه آنها معمولا آغوش بازتری نسبت به خدمات آنلاین دارند. از طریق آنها، دادسان دهان‌به‌دهان معرفی شد.
جامعه هدف شما چه کسانی هستند؟
اگر خیلی بزرگ نگاه نکرده و سگمنت های مختلف خود رو اینجا اعلام نکینم، افرادی که نیاز به وکیل دارند و رفتار آنلاین دارند. در واقع کسانی که به مشکلات متعدد حقوقی و قضایی برخورد میکنند و از طرفی یا وقتی برای جستجو ندارند و یا به دنبال سریع ترین راه حل میگردند.
کاربر برای استفاده از خدمات دادسان باید چه مراحلی را طی کند؟
کاربر وارد سیستم دادسان شده و درخواست خود را ثبت میکند. حوزه و تخصص‌های مورد نیاز آن، مشخص میشود. سپس وکیل با تجربه در امور کاربر، درخواست‌هایی که توسط مشتری نوشته شده را می‌خواند و سوال‌های خود در زمینه‌ی پرونده را با کاربر مطرح میکند و سپس بازه‌ی قیمت را اعلام میکند. وکلا می‌دانند که وکلای دیگر هم قیمت می‌دهند و به همین دلیل سعی میکنند قیمت منصفانه تری ارائه کنند. کاربر و وکیل هم به صورت حضوری یا تلفنی میتوانند با یکدیگر در ارتباط باشند.
در حال حاضر چه تعداد کاربر و چند نوع خدمات برای ارائه دارید؟
تا الان ۱۰۳۴ کاربر داشتیم و ۲۱۷ وکیل مورد تایید قرارگرفته و از مرحله‌ی پروسه‌ی پذیرش گذشته اند و درحال فعالیت هستند. دادسان بیش از ۳۰۰ شهر و روستا را در مدت یک سال فعالیت خود پوشش داده است.
خدمات ما شامل وکالت، تنظیم یا بررسی قرارداد، مشاوره و امور ثبتی است.
بهترین روش معرفی و تبلیغات برای دادسان را چه میدانید و چه اقداماتی در این خصوص داشته اید؟
به نظر من روش های مختلفی را بایستی تجربه کرد. چون بازدهی هر پروموشن در هر کسب و کار متفاوت است .ولی تا الان سئو و شبکه های اجتماعی را تست کردیم که از هر دو راضی بوده ایم و در آینده هم تمرکز بیشتری روی سئو خواهیم گذاشت.
فضای موضوع دادسان رو چطور ارزیابی میکنید ؟
متاسفانه در کشور ما برای بحث های حقوقی بیشتر مشکلات مطرح می شود و کمتر به سراغ استفاده از وکیل برای کار های پر رونق و قرارداد های کسب و کار میرویم. ما در داسان امیدواریم این دو موضوع جابجا شود!
فیلترینگ داخلی و تحریم های خارجی چقدر روی کارتون تاثیرگزار بوده؟
۱۰۰ در صد هر کدام از این موضوعات آسیب زننده هستند. از یک طرف امکان مراودات بین المللی برای ما تا حد زیادی کاهش پیدا خواهد کرد و از طرف دیگر، فیلترینگ داخلی باعث از بین رفتن روش های مختلف معرفی خدمات و تبلیغات ما خواهد شد.
موانع پیش روی استارتاپ های ایرانی را در این روز ها چیه میدانید؟
کسب و کار های کوچک و استارتاپ ها تبدیل به موتور های اقتصادی کشور شده اند. در شرایط فعلی مهمترین دغدغه و موضوع برای استارتاپ ها وجود مجوز های سلیقه ای و همین فیلترینگ های بدون اطلاع قبلی است. تمام فعالیت های استارتاپ ها با برنامه ریزی قبلی انجام میشود و هر اقدام بدون اطلاع قبلی لطمات جبران ناپذیری به مجموعه ها وارد خواهد کرد.
نقش دولت و حمایت های دولتی را چطور میبینید؟ دولت برای شما بیشتر مانع بوده یا پشتیبان؟
باید بطور شفاف عرض کنم که تا الان حمایت خاصی برای ما انجام نشده و پشتیبانی خاصی هم از ما صورت نگرفته است.
وضعیت سرمایه گذاری در اکوسیستم را چطور میبینید؟ و موانع اصلی در سرمایه گذاری را چه میدانید؟
در شرایط فعلی اقتصادی و با توجه به نوسانات در این حوزه، سرمایه گذاران محتاط تر شده اند و حتی اگر خطرپذیر هم باشد، باز هم نیاز به بررسی بیشتر دارند. در این شرایط مجموعه ها باید تلاش بیشتری برای اقناع سرمایه گذاران داشته باشند تا بتوانند افق روشن تری برای آنها ترسیم کنند.
شتابدهنده ها در پیشبرد اهداف استارتاپها چقدر موثر هستند ؟
به نظر من تمامی دیتا هایی که برای راه اندازی یک استارتاپ مورد نیاز است در بلاگ های ایرانی و خارجی وجود دارد و برای استفاده از تجربیات منتور ها هم می توان مستقیا به خود آنها مراجعه کرد.
تنها مورد باقیمانده، دریافت مبلغ از شتابدهنده ها یا معرفی استارتاپ ها به سرمایه گذاران است که من توصیه میکنم سرمایه در درجه اول از طریق خود کوفاندر ها آورده شود و در صورت نیاز به سرمایه گذاری از لینک های موجود استفاده کنند. در مجموع من نقش خاص و متمایزی برای شتابدهنده ها نمیبینم.
در ابتدا نقشه راه دادسان را تا کجا ترسیم کرده بودید؟ بیشتر زمان اولیه را به بررسی و تحلیل گذراندید یا به سرعت وارد اجرا شدید؟
در ابتدا کمی اشتباه داشتیم و سناریو دادسان را در تا چند سال آینده نوشتیم این کار علاوه بر اینکه زمان زیادی از ما صرف کرد، باعث شد هم از اهداف اصلی و هم از کاربردی تر شدن دادسان دور شویم. ولی زمانی که وارد اجرا شدیم، فقط بر اساس بازخورد از کاربران و مشتریان تغییر کردیم نه نه صرفا برداشت های شخصی.
با چه چالش هایی در این راه مواجه شدید ؟
بحث منابع انسانی و افزایش بازدهی تیم، از چالش‌های هر استارتاپی است. ما در مرحله‌ی تیم‌سازی مشکل چندانی نداشتیم و تیم به راحتی شکل گرفت؛ ولی در مرحله‌ی جذب کارمند با چالش‌هایی مواجه بودیم. جذب کارمندی که روحیات آن با تیم سازگار باشد و یا تیم، اطلاعات را به آنها به خوبی انتقال دهد، از مهمترین چالش‌هایی بود که خوش‌بختانه الان در وضعیت نسبتا خوبی قرار داریم.
بزرگترین موفقیت و نقطه عطف دادسان را چه میدانید؟
اینکه در کمتر از یک سال موفق شدیم بیش از ۳۰۰ شهر و روستای ایران رو پوشش دهیم از موفقیت های اصلی دادسان بوده که امیدواریم دسترسی به بهترین منابع حقوقی و قضایی را در اختیار تمامی مردم عزیزمان قرار دهیم.
اگر به عقب برگردید چه اقداماتی رو انجام میدهید و چه کارهایی را تکرار نمیکنید؟
قطعا هر چه سریع تر کار را استارت خواهیم زد و سناریو نویسی انجام نخواهیم داد. چرا که کار استارتاپی باید در عمل و اجرا تصحیح شود.
اهداف میان مدت و افقی که برای دادسان ترسیم کرده اید چیست؟
هدف میان مدت ما این است که در مسیر تبدیل شدن به مرجع حقوقی قرار بگیریم. مرجعی برای فهمیدن این که وکلا در چه زمینه هایی تخصص دارند و نظرات سایر کاربران در مورد ایشان چیست.
افق ما در این مارکت رهبری بازار حقوقی در ایران است که در حال حاضر لیدری ندارد.
اصلی ترین توصیه شما برای کسانی که ایده ای دارند و میخواهند کسب و کاری داشته باشند چیست؟
در ابتدا تحقیقات بازار با مصاحبه های کیفی و اطمینان از اینکه ایده آنها برای عملیاتی شدن مناسب است و سپس بلافاصله استارت کار و همزمان بازخورد گیری از کاربر ها و تصحیح روش کاری
رمز موفقیت یک استارت اپ را چه میدانید؟ ایده خوب، سرمایه زیاد یا تیم قوی؟
قطعا تیم. یک تیم خوب که همبستگی داشته و همدل و هم زبان باشند، حتی میتوانند ایده بد را هم به سرعت اصلاح کنند و به این ترتیب سرمایه گذار خوب را هم جذب خواهند کرد.
قصد مهاجرت دارید؟
در حال حاضر خیر اما اینکه دادسان را بین المللی کنیم یکی از افق های همیشگی ما بوده است. امیدواریم بعد از گرفتن بازار ایران به سمت این هدف حرکت کنیم.
دادسان را در یک جمله تعریف کنید.
دادسان، سامانه درخواست وکیل متخصص
در پایان هر نکته و موردی که فکر میکنید لازمه هست را بفرمایید.
امیدوارم مردم به مشکلات حقوقی برنخورند و برای مشکلات، به ما مراجعه نکنند.
لینک کوتاه:
