حرکتی استادانه به سمت کسب و کارهای مبتنی بر تکنولوژی
گزارشگر :رویا پاک سرشت
royapakseresht@gmail.com
«هوا گرم شده است؟ مهمان دارید و هنوز خانه‌تان آماده نیست؟ لباس‌ها بی اتو تلنبار شده‌اند؟ همهٔ این‌ها به کنار، احتیاج به آرامش دارید؟ ما متوجه نیاز‌هایتان شده‌ایم. پلی ساخته‌ایم میان شما و سرویس‌کارانی خوش‌نام تا بتوانید با انتخابی آگاهانه، خدمت مورد نظرتان را به سادگی و با قیمتی به‌صرفه، دریافت کنید. دامنهٔ خدمات ما، تمام زندگی شما را پوشش می‌دهد؛ از سلامت و زیبایی خودتان تا سلامت و زیبایی محیطتان. کارهایتان را انجام‌شده بدانید و از تغییر زندگی‌تان لذت ببرید.»
پاراگراف بالا دقیقاً چکیده‌ای است از مهم‌ترین اهداف استارتاپ «استادکار»؛ استارتاپی که پلی ارتباطی است بین مشتری‌ها و متخصصان. اپلیکیشن این استارتاپ در دو نسخهٔ مشتری و متخصص ارائه شده است. از این طریق، مشتریان می‌توانند به‌صورت آنلاین در هر ساعت از شبانه‌روز، متخصصانی خوش‌نام را برای انجام‌شدن کارهایشان انتخاب کنند و خدماتی با کیفیت استاندارد و قیمت به‌صرفه و شفاف دریافت نمایند.
استادکار متخصص را نیز قادر می‌سازد تا علاوه بر مدیریت فعالیت‌های خود، به‌سادگی در سراسر تهران مشتری جذب کند و با آن‌ها در ارتباط باشد.
بر همین اساس بود که برای آشنایی بیشتر با این استارتاپ، گفت‌وگویی ترتیب دادیم با مدیرعامل و یکی از مؤسسان استادکار. آقای حسین اخلاقپور که ۲۶ سال را در آمریکا گذرانده‌اند و حدود ۲ دهه نیز در شرکت‌های معتبری مثل ebay، در بخش‌های نرم‌افزار (software) و توسعه (development) فعالیت کرده‌اند.
اگر با خواندن این مقدمه به آشنایی بیشتر با فعالیت‌های این استارتاپ علاقه‌مند شده‌اید، ادامۀ این مصاحبه را از دست ندهید:
آقای اخلاقپور، ایدۀ خلق استارتاپ «استادکار» از کجا به ذهنتان رسید و آن را چگونه عملی کردید؟
من تقریباً ۲۶ سال در خارج از کشور (ایالات متحده) زندگی کرده‌ام و بیشتر این مدت را در درۀ سیلیکون ولی (Silicon Valley) گذرانده‌ام. در طول این مدت، با شرکت‌های مشهور و فعالی در حوزۀ اینترنت و تکنولوژی، همکاری داشته‌ام؛ شرکت‌هایی همچون ebay، PayPal، Genapsys و Visa.
این تجربۀ کاری، دورنمایی مناسب در خصوص رفتارهای مصرف کنندگان و نیازهای اجتماع امروزی به من داد. اگرچه شرایط کشورهای جهان اول، مثل ایالات متحده، با کشوری مثل ما تفاوت زیادی دارد؛ برای مثال سال‌ها است که آمازون و ebay فعالیت تجاری دارند، اما مدت زیادی نیست که پای این نوع کسب‌وکارها به کشور ما باز شده است. با این‌حال، من همیشه به دنبال آخرین تحولات، تغییرات و بحث‌های مرتبط با سرویس‌های مختلف اینترنتی بوده‌ام. این تغییرات در غرب از خرید و فروش کالا فراتر رفته و به حوزۀ سرویس‌ها و خدمات نیز تسری پیدا کرده است؛ از جمله سرویس‌های حمل‌ونقل، مانند اوبر و لیفت، و همچنین سرویس‌های خانگی، همچون thumbtack و Amazon Home Services.
در کشور ما هم مدتی است سیستم‌های خرید اینترنتی شکل گرفته‌اند؛ اما تا مدت‌ها سیستمی که با کمک آن بتوان خدمات متنوع منزل را سفارش داد، به راه نیفتاده بود. البته چند سالی است که چنین سیستمی در بعضی کشورهای درحال‌توسعه وجود دارد، مثلاً دو شرکت housejoy و urbanclap در هند.
البته، مقولۀ سرویس و خدمات، از موضوع کالا پیچیده‌تر است: از همان ابتدا، یعنی تعریف سرویس، تا مراحل بعدی، مانند قیمت‌گذاری و عرضۀ سرویس‌ها، روند کار دشواری‌ها و ریزه‌کاری‌های بسیاری دارد. برای راه‌اندازی چنین سیستمی در ایران، جمع ما که متشکل از پنج نفر بود، تصمیم گرفت موتوری هوشمند برای مدل‌کردن امور خدمات و محاسبۀ قیمت‌های پویا طراحی کند. بدین‌منظور، از تجربیات یکی از افراد گروه، آقای محسن حاتمی استفاده کردیم. ایشان از مدیران ارشد شرکت upwork هستند و این شرکت بزرگ‌ترین شرکت خویش‌فرمای (freelancer) دنیا است.
درواقع، سیستم ما یک مارکت‌پلیس (marketplace) است که ارتباطی بین مردم و خدمات‌دهنده‌ها ایجاد می‌کند. درواقع، ما به مشتری کمک می‌کنیم تا به‌سادگی با کمک نظرات کاربران، سرویس موردنظر خود را با قیمتی مناسب و کیفیتی بالا انتخاب کنند. به‌علاوه به خدمات‌دهندگان و خویش‌فرمایان کمک می‌کنیم تا مشتری و درآمد خود را بیشتر کنند و زمان خود را مدیریت نمایند.
چالش‌ها و مشکلات پیش روی شما چیست یا چه خواهد بود؟
مهم‌ترین چالش ما عوامل فرهنگی است. این بسیار مهم است که فرهنگِ به‌کار بردن سرویس‌های مشابه ما در بین عموم مردم جا باز کند. مردم عادت دارند دفترچه‌تلفن خود را باز کرده، سرویس‌های موردنیازشان را از طریق تماس تلفنی پیگیری کنند. به‌عبارتی، با اینکه فرهنگ سفارش اینترنتی کالا (مثل دیجی‌کالا) بین مردم جا افتاده است، هنوز اینکه شهروندان خدمات منزل خود را به‌جای روش‌های سنتی، با شیوه‌های نوین و اینترنتی سفارش دهند، جای رشد فراوانی دارد؛ چراکه سیستم ما بسیار قوی‌تر از شیوه‌های سنتی عمل می‌کند.
به‌هرحال، استادکار در تلاش است تا با پیشنهادهای هیجان‌انگیز خود، تعداد مخاطبانش را افزایش دهد. تنها کافی است کاربران بیاموزند که به‌جای باز کردن دفترچه‌های تلفن، وارد اپلیکیشن ما شوند. در این‌صورت، می‌توانند قیمت‌ها را مشاهده کنند، شرایط را بسنجند و سپس تقاضای سرویس‌کاران متخصص را به‌آسانی ثبت کنند.
آیا اسپانسر و حامی مالی خاصی دارید؟
همانطور که اشاره کردم، در آغاز فعالیت‌هایمان، چند دوست بودیم که گرد هم آمدیم و با سرمایۀ شخصی، کسب‌وکارمان را راه انداختیم. از سوی دیگر، یک شرکت فعال در دوبی نیز تا کنون از ما حمایت کرده است. در مجموع اگر بخواهم در مورد هزینه‌های راه‌اندازی این نوع کسب‌وکار صحبت کنم، باید بگویم راه‌اندازی چنین استارتاپ‌هایی از یک تا چند میلیارد تومان هزینه در پی خوهد داشت.
اعضای تیم شما ابتدا چند نفر بودند و اکنون چند نفرند؟
سرویس‌کارهای ما بالغ بر ۷۰۰ نفر هستند و در حدود ۵۰ نفر هم کارمند ثابت داریم.
مشتریان شما چند نفرند و از چه قشری هستند؟
در حال حاضر، به‌طور تقریبی ۲۰هزار نفر اپ ما را نصب کرده‌اند. عموم این افراد در بازۀ سنی ۲۰ تا ۴۵ سال هستند. بنابراین ما توانسته‌ایم خدمات متنوعی را به قشر گسترده‌ای از مردم با علایق و نیازهای گوناگون ارائه دهیم. البته از نظر خود ما در آینده این تنوع می‌تواند بیشتر هم بشود. ما قصد داریم به‌زودی سرویس‌هایی را مرتبط با بانوان، مثل آرایش در منزل، یا مرتبط با دانشجویان و دانش‌آموزان، مثل تدریس خصوصی، به استادکار اضافه کنیم.
آیندۀ فعالیت خود را چگونه می‌بینید؟
در حال حاضر، با رواج تکنولوژی، سرویس‌های سنتی کاربرد چندانی ندارند؛ برای مثال، در ایالات متحده، دیگر فروشگاه‌های کوچک بقالی رونق سال‌های قبل را ندارند و خریداران عموماً به فروشگاه‌های اینترنتی و زنجیره‌ای بیش از دیگر مراکز خرید توجه می‌کنند.
به‌علاوه، پیشرفت تکنولوژی باعث شده است که نیروی انسانی از کار در کارخانه‌ها و تولید کالا، به ارائۀ سرویس و کارهای خدماتی روی بیاورد؛ اما از سوی دیگر، تکنولوژی افراد بسیاری را که به‌صورت سنتی خدمات می‌دهند، بیکار می‌کند.
یکی از دغدغه‌های ما این است که بتوانیم با مدرنیزه‌کردن سیستم، هم دایرۀ ارائۀ خدمات را گسترش دهیم و هم به افراد بامهارت کمک کنیم که شغل خود را حفظ کنند و حتی درآمد خود را افزایش دهند.
درمجموع، معتقدم استادکار آیندۀ خوبی خواهد داشت؛ چراکه نیاز هردو قشر تقاضاکننده و خدمت‌دهنده را یکجا برآورده می‌نماید و علاوه بر ایجاد اشتغال، به شفافت هزینه‌ها و رقابتی‌شدن قیمت‌ها کمک فراوانی می‌کند.
برای پیشبرد کار خود از چه ابزارها و یا نرم افزارهایی استفاده می کنید؟
تلاش ما بر این است که از ابزارهای در دسترس استفاده کنیم و نرم‌افزارهایی را که در بازار موجود است، توسعه دهیم. درواقع، ما اغلب از نرم افزارهای متن‌باز (open source) استفاده می‌کنیم. نرم افزارهایی که به‌راحتی در دسترس کاربران قرار دارند و هیچ محدودیتی برای آنان ایجاد نمی‌کنند.
البته باید بر این نکته تأکید کنم که ما یک تیم دوازده‌نفره برای ایرانیزه‌کردن نرم‌افزارها و سامان‌بخشیدن به بخش نرم‌افزاری در اختیار داریم.
نظرتان در مورد رقبا یا استارتاپ‌های مشابه چیست؟ به عبارت دیگر، فضای رقابتی را چگونه می‌بینید؟
ما معتقدیم کسب‌وکار موفق و باکیفیت جایی برای نگرانی ندارد و وقتی افراد از سرویس‌های خدماتی ما تجربۀ خوبی داشته باشند، این تجربۀ مثبت را با دوستانشان در میان می‌گذارند و کیفیت کار، باعث گسترش آن در جامعه می‌شود. اما نکتۀ اصلی در اینجاست که سایر شرکت‌های فعال در کسب‌وکارهای مشابه، به‌معنای واقعی کلمه رقیب ما نیستند؛ بلکه واقعیت این است که چرخ بخش عمده‌ای از اقتصاد ایران را کارهای غیرِاینترنتی می‌گردانند. صنایعی مثل صنعت نفت، فولاد و… نمایانگر تجارت سنتی و غیرالکترونیک ایران هستند. به‌عبارتی، شرکت‌های فعال در عرصۀ دیجیتال، هنوز در کشورمان پرتعداد نیستند و تجارت غالب بر جامعه، تجارت غیردیجیتال است. بنابراین، ما و همۀ شرکت‌های مشابه، باید با کمک هم مارکت غیراینترنتی را اینترنتی کنیم که البته زمان زیادی نیز برای رسیدن به این هدف لازم است.
ضمن سپاس از شما برای حضور در این گفت‌وگو، اگر سخنی برای بخش نهایی در ذهن دارید، بفرمایید.
این بسیار مهم است که بدانیم راه‌اندازی یک استارتاپ موفق تنها محدود به راه‌اندازی یک اپلیکیشن نیست؛ بلکه بیش از ۹۰درصد کار استارتاپ‌ها پشت‌صحنه انجام می‌شود. مدل قیمت‌گذاری و هماهنگ‌سازی اطلاعات و عملیات این مجموعه، کار بسیار پیچیده‌ای است. برخی شرکت‌ها تصور می‌کنند با کمک تلفن می‌توانند کاری شبیه ما را سامان دهند. این در حالی است که ما هدفمان صدها برابرکردن مشتری‌ها است و این موضوع عملاً با تماس تلفنی و سیستم سنتی امکان‌پذیر نیست.
در نهایت، باز تأکید می‌کنم این بسیار مهم است که اهمیت تکنولوژی برای مردم جا بیفتد. ما امیدواریم به سهم خود در ارتقای فرهنگ مردم موفق عمل کنیم.
لینک دانلود نرم افزار استادکار برای سیستم عامل اندروید
لینک کوتاه:
